Toàn tập - 18-21

18.

Ta cảm thấy mừng vì con dê của cậu và con heo con của Ơn thân thiết với nhau. Tụi ta quyết định chỉ thả rông cho hai con vật tự do sinh trưởng, bởi vì chẳng muốn tốn kém xây chuồng trại chỉ để nuôi có bao nhiêu đó mạng, song chúng cũng hiếm khi quậy phá gì. Con dê sau khi ở đây một thời gian thì lông đã không còn óng mượt và cũng không giữ nổi cái màu trắng sạch trơn của nó nữa, ngược lại nó còn tập thói quen tắm bùn chung với người bạn nhỏ của mình. Ta không chắc để nuôi như thế thì có ổn hay không, nhưng ông Đạt bảo rằng chẳng nhằm nhò gì đâu, gia súc để nuôi thả rông là chuyện tốt, vả lại nhìn hai con vật có vẻ còn nhỏ, nhốt lại hoài cũng tội nghiệp.

Người duy nhất không thấy vui vẻ với chuyện này không ai khác chính là Lan, đơn giản vì nhỏ là người phải chăm sóc hai con vật nhiều nhất - công việc lẽ ra phải thuộc về hai người chủ của tụi nó. Mỗi khi nhìn thấy cả hai lấm lem bùn đất là Lan lại than trời, rồi phải lùa chúng đi tắm rửa. Không phải là cưng chiều gì, chỉ đơn giản con nhỏ không chịu được một thứ gì quá bẩn thỉu, đặc biệt là với một thứ đầy lông như con dê kia mà để cho nó dính sình đất thì càng tệ hơn, cứ thấy cảnh mấy búi lông vừa bị nhúng vào sình xong bắt đầu khô quện lại và xù lên là nó chịu không nổi.

Có lần Lan chỉ cho cậu trai xem chân của con heo, bàn chân có năm ngón, bè ra và tròn lẳn như những ngón tay múp máp của một đứa trẻ sơ sinh. Cậu cũng hơi rùng mình, nói đúng là giống con người thật. Cậu kể hình như lúc nhỏ đã nghe về trường hợp này rồi, nếu trong nhà nuôi heo mà lứa heo con sinh ra có một con heo năm ngón thì phải để nuôi vậy cho đến già đến chết, chứ không được phép làm thịt. Chẳng biết có cấm kỵ hay linh thiêng gì trong chuyện đó không.

Hai con vật bỗng dưng thu hút được sự chú ý của đám người đồng đạo, tin đồn lan đi một thời gian thì những người đến đây ngoài xin thuốc chữa bệnh và cầu may ra thì còn muốn xem hai con vật của nhà thánh nuôi. Họ bảo rằng hai ông là tướng nhà Trời phái xuống làm hộ pháp cho đền, cái chuông treo trên cổ ông dê đó là một pháp bảo của Thái Thượng Lão Quân ban cho, miễn rung lên là có thể xua đuổi được tà ma yêu khí quấy phá. Còn ông heo đến tối sẽ hoá thành một tiểu đồng cầm đao đi gác đêm, sẽ vung tay xử gọn đám oan hồn chướng khí muốn vào nương nhờ và hút trộm nhang khói hương hỏa của Cô Hai.

Những chuyện này không biết từ đâu, cậu trai nghe nói vậy thì cố nhịn cười. Đến khi cả đám ngồi với nhau cậu mới được dịp sổ ra, vỗ đùi cười sằng sặc, nói không biết ai mà có trí tưởng tượng phong phú hết sức. Thằng Vằn với đám đàn em nó thì giận bầm gan lắm, nó giậm cẳng la làng, “Sao tụi tui làm bảo kê giữ đền bao nhiêu lâu nay mà không bao giờ được ai ngó ngàng tới, còn hai con súc vật này mới đó mà được tôn làm thần làm thánh. Riết rồi con vật còn được xếp cao hơn con người!”

Con Lan trề môi, “Lạ gì! Đó giờ ở đây người chết toàn được xếp cao hơn người sống đấy thôi. Tui chết mà được như Cô Hai thì cũng muốn chết lẹ lẹ. Chắc đợi tới bữa bà Huệ hầu đồng phải hỏi thử cổ xem làm cách gì để sau khi chết mà vẫn giữ lại được cái xác hay như vậy, mình làm theo thử chơi.”

Thật ra ta cũng chẳng biết bản thân mình làm cách nào mà hay vậy. Để bữa nào rảnh phải ngồi nhớ lại xem.

19.

Ơn nằm mơ thấy một giấc mơ lạ. Trong mơ vía nó đi dọc xóm cồn, nhưng trong xóm chẳng có ai, không gà không chó, và hình như đến cả một ngọn gió cũng không. Tán cây bất động, dòng sông cũng bất động thôi không đánh sóng vào bờ đất nữa. Vía nó đi lang thang vô định, không hẳn là muốn kiếm ai đó, nếu muốn kiếm ai thì lẽ ra vía nó đã kêu lên rồi, nhưng nó chỉ đi. Bên tai nó liên tục vang lên những tiếng thì thầm lạ lùng, giọng trầm khàn, hẳn là của một người con trai, và có thể người đó còn trẻ.

“Thế giới này không thể cứu rỗi được nữa, chỉ có chúng ta giờ phải tự cứu lấy chính mình. Dịch bệnh sẽ không dừng lại, tội ác sẽ không dừng lại, con người cũng sẽ không dừng lại hành động của họ, thế giới này đã mất đi đức tin của nó từ lâu lắm rồi. Ơn hiểu không, rồi Ơn sẽ hiểu. Người ta mong chờ gì ở một thế giới đã không còn ngây thơ nữa, giả sử từ xưa con người còn ngây thơ, còn nghĩ mình bị lệ thuộc vào tự nhiên và sống với những niềm tin ngây thơ thì sẽ khác. Nhưng bây giờ chẳng có gì là ngây thơ nữa. Con người lúc nào cũng toan tính, Ơn có thấy ai sống trong đền của cậu mà toan tính hay không? Tất nhiên không. Nơi này là nơi mà con người một khi đã bước vào thì sẽ được bình yên, nó là ốc đảo mà cánh tay của xã hội bên kia sông không thể với tới và chạm vào được.”

“Đâu phải, con thấy nơi này vẫn có toan tính như thường. Nếu không toan tính thì làm sao mọi người có thể tạo nên cả một ngôi đền thịnh vượng và kiếm tiền từ nó, từ những con nhang đệ tử tin tưởng và sùng bái mình. Cả Cậu Hai nữa, việc cậu làm cũng có toan tính, toan tính để lấy được lòng tin và sự quy phục của người khác. Điều đó không xấu, bởi vì ai sống trên đời mà chẳng hành động vì một mục đích nào đó, mục đích phải có trước rồi con người mới hành động, có mục đích nghĩa là đã có toan tính.” Vía Ơn trả lời.

“Đó là vì muốn tốt cho mọi người, nếu không thì tất cả lấy đâu ra tiền để sống. Con người phải sống trước đã rồi mới nói đến những lý tưởng cao hơn. Nhưng ít ra khi nhìn lại, đền vẫn đang làm việc thiện, cứu người giúp đời, như thế thì sao gọi là toan tính?”

“Thì là toan tính việc tốt, toan tính việc tốt cũng là toan tính.” Vía Ơn vặn lại lý lẽ của cái giọng nói mơ hồ đó, chân vẫn bước đi dọc theo bờ sông, mắt nhìn những tia sáng khúc xạ lấp lánh dưới làn nước đang đứng im.

“Ơn quá thông minh, nhưng bởi vì quá thông minh nên mới không hiểu. Ơn thông minh bởi vì Ơn luôn luôn học, không ngừng học. Lan và Huệ đã ngừng học từ khi vào đền, thật ra khi đã bước vào đây rồi thì ai cũng ngừng học, tại vì nơi này chẳng có gì để học và họ cũng chẳng buồn kiếm gì đó để học. Nhưng Ơn thì khác, Ơn tìm đến thư viện, tìm sách này sách nọ, tập làm thứ này thứ nọ, bỏ thời gian để suy nghĩ và phân tích những vấn đề đang xảy ra. Điều đó làm Ơn khác với bọn họ, không gì ngăn cản được sự tò mò của một đứa trẻ. Giả sử nếu Ơn chỉ im lặng chấp nhận mọi thứ như mọi người và không chất vấn lại thì tốt biết mấy. Nhưng Ơn không phải sinh ra để trở thành một người dễ dàng chấp nhận những gì bên ngoài ném vào mình, Ơn liên tục suy nghĩ và chất vấn, luôn tìm câu trả lời cho những câu hỏi. Khi nghe những suy luận của Ơn, cậu ước gì Ơn có thể suy nghĩ ít đi một chút, và khờ khạo hơn một chút. Thế giới này đã đến nước không thể cứu rỗi được nữa, chỉ có chúng ta phải tự cứu lấy chính mình.”

“Nhưng khờ khạo đồng nghĩa với việc trở thành một đàn cừu để người khác chăn dắt. Học tập và chiêm nghiệm là thứ mà tạo hoá đã đặc cách ban cho con người, để con người không bị chăn dẫn mà ngược lại trở thành kẻ chăn dẫn.” Vía Ơn đã đi đến cổng đền, vía bước vào trong.

Bên trong không có ai, chỉ có cái sân đìu hiu buồn bã, cái chổi bình thường con Huệ vẫn dùng để quét sân đang được đặt dựa chỏng trơ vào một góc tường. Không có cả một tiếng động, Ơn hình như thấy hơi không quen được với khung cảnh này, vì nó đã quen nhìn ngôi đền tấp nập lúc nào cũng có người ra vào. Vía nó đi lên những bậc thang đá, vào bên trong điện thờ. Nó thắc mắc, không biết nếu tất cả mọi người sống đều đã biến mất, vậy thì người chết có biến mất không?

Và vía nó đã tìm được con người đầu tiên ở đây. Ta ngồi trên nắp quan tài kính, đung đưa chân nhè nhẹ và nhìn nó. Vía Ơn trố mắt, chắc nó thấy kỳ cục lắm khi cái xác ngày nào cũng nằm bất động ở trước mặt mình bây giờ lại đang ngồi đây sống động như thế này. Ta không biết là nó có ý thức được là mình đang mơ hay không.

“Ơn, lại đây với Cậu Hai.” Ta ngoắc nó đến gần mình. Vía Ơn ngoan ngoãn nghe lời, đôi mắt vẫn còn nhìn ta ái ngại.

“Đừng sợ, người sống nên sợ người sống, chứ đừng sợ người chết.” Ta cười khúc khích, thằng nhỏ vẫn im lặng. “Khi thức dậy con nhất định phải đến gần và hôn cậu, nhớ chưa!”

Vía Ơn bất ngờ, hỏi, “Sao cậu lại muốn con hôn cậu? Hay là như chuyện cổ tích Bạch Tuyết và bảy chú lùn, chỉ cần con hôn là cậu sẽ tỉnh dậy.”

Thật ra ta định xúi thằng nhỏ hôn mình cho vui vậy thôi chứ không phải vì lý do gì hết. Song nó nói vậy thì ta cũng trả lời vô thưởng vô phạt luôn.

“Ai biết đâu, có khi lại vậy thật!”

Ơn giật mình tỉnh giấc, mồ hôi đầm đìa. Vừa rồi không hẳn là một cơn mộng dữ, nó nghĩ chắc là Cậu Hai linh thiêng đang muốn gửi dấu hiệu nào đó đến mình thông qua giấc mơ. Nó trở mình nhìn ra bên ngoài, trời vẫn chưa sáng. Nó không hiểu giấc mơ có ý nghĩa gì, và có thể sáng hôm sau nó sẽ quên hết tất cả, người ta thường quên rất nhanh những gì diễn ra trong mơ.

20.

Hôm nay trên bàn đọc của Ơn xuất hiện những cuốn sách khác, trong số đó có một cuốn nhìn mới tinh, chắc là vừa được xuất bản gần đây. Cậu trai cảm thấy tò mò nên liếc qua nhìn các tựa sách thử, đều là những cái tên lạ, và là văn học Việt Nam. Cậu hỏi Ơn những cuốn sách ấy viết về gì, có hay không? Và tại sao lại đi đọc những cuốn ít danh tiếng thế này?

Ơn chỉ vào một cuốn có bìa màu cam tươi, rồi tiếp theo đến một cuốn bìa màu cánh gián, bắt đầu giới thiệu, “Cuốn này là Gió ấm của Trung Đông, còn cuốn này là Trăng rơi ngoài bãi của Nam Nhân. Cả hai cuốn đều là em mượn được của thư viện đó anh, lâu lâu em hay lục trong những ngóc ngách ít người để ý và kiếm xem có những cuốn nào đang lạc trong đó. Trò này vui lắm, mấy khi lại lục ra được vài cuốn hay.”

Đúng thật là trông hai cuốn sách đó khá cũ, bìa đã gần như ố hết cả.

Ơn nói tiếp, “Một năm có rất nhiều rất nhiều sách được xuất bản, nhưng chỉ một ít trong số đó là được đông đảo mọi người biết đến, còn những cuốn khác sẽ dần bị lãng quên. Sách không như con người, nó không chết, thế nên nó chết bằng cách bị lãng quên. Chúng sẽ nằm khuất ở đâu đó chờ người tìm ra mình và đọc, nhưng đến lúc ấy thì đã quá trễ rồi, sách không bán được, nhà văn có khi đã từ bỏ nghiệp viết từ lâu. Tất nhiên em không nói hai tác giả này, em đâu biết họ là ai. Nhưng em biết những người khác.”

Cậu gật đầu, rồi chỉ vào cuốn Ơn đang cầm trên tay, “Cuốn em đang cầm thì sao, nó có vẻ còn mới nguyên, cũng không có nhãn của thư viện, em lấy nó ở đâu ra vậy?”

“Cuốn này là do ông thủ thư thư viện xã tặng em đó. Sách do ổng viết, có cả chữ ký luôn nè.” Ơn trả lời, đoạn lật trang bìa lót ra rồi giơ lên cho cậu xem.

“Nó viết về gì?”

Ơn bắt đầu kể lại cho cậu trai nghe cốt truyện của cuốn sách. Truyện kể về một tên sát nhân hàng loạt mang trong mình một khao khát biến thái là tìm ra cái sọ người hoàn hảo nhất. Lão ấy ban đầu là một bác sĩ chuyên nghiên cứu về cấu trúc xương của người, nỗi ám ảnh về một cái sọ người hoàn hảo cũng khởi nguồn từ đam mê đó. Lão đã thề rằng dù có hy sinh bất cứ thứ gì lão cũng phải tìm cho được cái sọ người trong lý tưởng của mình, kể cả phải giết vô số người, miễn lão thấy hộp sọ của ai đó có triển vọng đạt đến mức hoàn hảo là lão sẽ tìm cách ra tay. Đến mức lão đã giết luôn cha ruột mình vì cảm nhận được dường như ông ấy sở hữu hộp sọ mà lão đang muốn có. Nhưng khi đã lóc hết da đầu và bỏ những thứ không cần thiết đi rồi thì té ra đó vẫn chưa phải là hộp sọ hoàn hảo, có thể nó hoàn hảo hơn số hộp sọ của những nạn nhân trước lão đã giết, nhưng vẫn chưa đủ hoàn hảo theo đúng ý lão.

“Truyện gì kinh dị vậy?” Cậu nhăn mặt, không nghĩ rằng Ơn lại có thể đọc được những thể loại thế này.

“Truyện không phải thuộc thể loại kinh dị đâu anh. Tất nhiên là trong sách có những đoạn miêu tả rất khủng khiếp, không thua gì Đàn Hương Hình của Mạc Ngôn cả. Thế nhưng nếu chỉ kinh dị như thế thôi thì không làm thoả mãn được ông già thủ thư đâu. Vả lại nhiêu đó cũng chỉ mới là một phần ba tác phẩm.”

Ơn kể tiếp, rằng sau đó lão bác sĩ nhận ra hộp sọ hoàn hảo nhất trên thế gian lại là hộp sọ của chính lão. Lão bàng hoàng nhìn thật kỹ cái gương, đúng là trước nay lão chỉ để ý đến hình dáng xương sọ của những người xung quanh, chứ chưa từng để ý xem cấu trúc hay tỉ lệ xương của cơ thể mình. Và cha lão sở dĩ sở hữu được một hộp sọ gần như hoàn hảo là do về ngoại hình lão có đôi nét giống với cha mình. Lão hét lên giận dữ rồi đập nát cái gương. Hai phần ba nội dung còn lại của tác phẩm là nỗi dằn xé nội tâm kinh khủng của lão, dằn xé đến mấy trăm trang, với những câu hỏi chất vấn về vô số vấn đề như “con người sinh ra để làm gì?”, “con người là những sinh vật tri giác hay bị tri giác?”, “tại sao con người luôn luôn tiêu chuẩn kép?”, “công lý là gì?”, “cái chết có ý nghĩa gì?”, “có phải chỉ có bản thân mình là tồn tại, còn những gì nằm ngoài mình hoàn toàn không có thật, mọi thứ chỉ đơn giản là do mình tri giác mà ra? Có phải nếu mình không tri giác hay mất hết tri giác thì cả thế giới này đều trở thành vô nghĩa?”, tất cả chỉ để tìm cách trả lời một câu hỏi cuối cùng: chính lão phải làm sao đây?

Không phải lão không dám tự giết mình, lão đủ điên để tự sát không chút do dự. Song chẳng có nghĩa lý gì cả khi mà hộp sọ ấy đã nằm trong chính cơ thể lão, lão có tự giết mình thì cũng đâu thể lấy nó ra.

“Anh hiểu không, nếu lão tự đâm dao vào đầu mình thì lão sẽ chết ngay lập tức. Vậy thì đến cả việc chạm vào cái sọ hoàn hảo lão cũng không làm được. Sọ lão không thể nào được chính lão lấy ra khỏi đầu mình, đều đó là vô lý. Thế nên lão mới dằn vặt, cái đẹp là nằm ở trong bản thân mình.” Ơn nhấn mạnh, kèm động tác vỗ vỗ tay hú hoạ lên ngực để phụ hoạ, “Và bởi vì nó là thứ ở bên trong nên con người sẽ không bao giờ chạm đến được. Anh hiểu không?”

Cậu tròn mắt, gật gù, “Anh tưởng tượng được rồi.”

Ơn đặt cuốn sách xuống bàn, tiếp tục diễn giải, “Con người sẽ đeo mang cái đẹp suốt cả cuộc đời, và đó là một bi kịch. Vì con người không thể chạm đến cái đẹp nhất bên trong mình nên mới đi giành giật những ‘cái đẹp thứ cấp’ ở bên ngoài. Con người muốn chiếm hữu những món trang sức quý giá, đàn ông muốn chiếm lấy những người phụ nữ xinh đẹp, hoặc ngược lại ở đàn bà cũng có nhu cầu tương tự thế, hay ai đó suốt đời tìm kiếm một vùng đất đẹp, muốn tạo dựng một xã hội đẹp, một tương lai đẹp. Nhưng rồi họ vẫn sẽ không thoả mãn. Bởi do chính họ đã bất lực trong việc chạm đến thứ đẹp nhất trên đời, là cái đẹp đang ẩn bên trong mình.”

Ngơ ngác, cậu ngồi nhìn chằm chằm vào Ơn, miệng hơi há ra, lông mày nhướn nhẹ. Ơn hình như nhận ra nãy giờ mình đã không kiểm soát được mà trở nên lắm lời nên cũng bắt đầu thấy ngại.

Sau khi đã hoàn hồn, cậu hỏi thằng nhỏ, “Ai dạy em nói mấy cái này vậy. Ông già thủ thư đó kể cho em về ý tưởng của ổng hả, hay trong tác phẩm có diễn giải?”

“Không có đâu anh. Ai lại đi hỏi tác giả về ý nghĩa tác phẩm của họ bao giờ.” Ơn lắc đầu, giọng nói bắt đầu lí nhí dần về sau vì xấu hổ. “Em tự cảm nhận theo ý mình thôi, không biết là lập luận của mình có sơ hở nào không?”

Cậu chỉnh lại thế ngồi, nghiêm túc nhìn người đối diện, “Tốt nhất em đừng ở lại nơi này, đừng chọn mãi mãi chôn đời mình ở cái cồn buồn hiu này. Em nhất định phải đi khỏi nơi đây, em thuộc về thế giới ngoài kia. Nghe lời anh, bằng mọi giá em phải chọn rời khỏi đây ngay khi đã mãn hạn làm tiểu đồng, nhớ chưa!”

“Tất nhiên rồi anh, em đâu có ý định ở lại đây mãi.” Ơn hơi nghiêng đầu thắc mắc.

“Thật ra hai đứa Lan và Huệ lúc trước cũng đã từng nghĩ như em, tụi nó nghĩ chỉ cần hầu hạ Cô Hai vài năm là sẽ rời khỏi đây, nhưng em xem chuyện gì đã xảy ra… khụ… khụ… oẹ…”

Đang nói ngon trớn thì đột nhiên cậu lên cơn ho dữ dội, rồi oằn người nôn một cách không kiểm soát, những cách hoa hồng rơi lã chã đầy trên mặt bàn. Ơn hoảng hồn đứng dậy vòng qua vuốt lưng cậu.

“Anh bị sao vậy? Cả tuần nay không thấy bệnh tái phát em tưởng là đã khỏi hẳn rồi chứ! Sao tự dưng lại ói ra nhiều thế này?” Nó lo lắng nhìn những cánh hoa nằm đầy trên bàn, rơi xuống đất, đúng là nhiều đến mức đáng ngại.

Chàng thanh niên muốn trả lời cũng không được, cơn nôn quằn quại, người ta bị ngộ độc thực phẩm cũng chưa chắc đã quằn quại đến thế. Đôi mắt cậu long lên sòng sọc, mồ hôi nhễ nhại ướt cả lưng áo. Ơn dẫn cậu ra ngoài vườn, cánh hoa nằm lả tả trên đường đi của họ, như những cánh hoa hồng rải tiệc cưới, như những xác pháo vương vãi đêm tân hôn.

21.

Nôn hết ra xong, cậu mệt đứt cả hơi, dựa lưng vào tường và bắt đầu lả người đi trượt dài xuống. Cậu ngồi luôn ra đất mà thở hồng hộc, đầu tóc rũ rượi, quần áo bám đầy cánh hoa.

Cậu nói giữa những quãng lấy hơi nặng nhọc, “Chắc là do bệnh của anh là nhờ Cô Hai giúp chữa khỏi, những gì cô cho thì cô muốn lấy lại lúc nào chả được, miễn là anh dám làm điều gì đó trái ý cô.”

Ơn hình như chưa hiểu cậu nói vậy là sao, cuộc trò chuyện hồi nãy bị ngắt ngang đột ngột và nãy giờ lấn bấn quá nó cũng quên mất. Giờ nó chỉ còn tâm trí để lo cho tình trạng người trước mặt.

“Câu chuyện đó kết thúc ra sao?”

Bị hỏi ngang như vậy nên Ơn có chút giật mình, rồi nó nhớ ra và trả lời ngay, “Tác phẩm đã kết thúc theo cách kinh khủng nhất có thể. Sau mấy trăm trang dằn vặt trở đi trở lại, với những đoạn độc thoại dài dằng dặc thì lão bác sĩ vẫn không tìm ra được cách. Lão phát điên phát dại (thật ra ngay từ đầu lão đã đủ điên rồi). Phần cuối tác phẩm là lúc lão lấy lưỡi dao miết từ từ một vòng quanh đầu mình, bắt đầu bóc da và thịt ra, có lúc thì tự móc mắt. Lão làm một cách cẩn thận để mình không chết giữa chừng, nghĩ rằng biết đâu cứ bóc thịt từng chút một như thế thì cái sọ vẫn sẽ lộ ra mà mình cũng sẽ không chết. Nhưng chính sự hành hạ bản thân chậm rãi đó đã khiến lão chết từ từ và đau đớn đến tận cùng, như hình phạt lăng trì thời xưa. Và điểm hay mà em phát hiện ra là vào thời Trung Quốc cổ đại, hình phạt lóc từng miếng thịt cho đến lúc chết được dùng để xử tội con cái giết cha mẹ. Chẳng biết là trùng hợp hay có tính toán.”

“Hay thật!” Cậu nói, lồng ngực vẫn đang phập phồng song khuôn mặt đã tỉnh táo lại được đôi chút. Cậu loạng choạng đứng lên, “Một tác phẩm như thế sao lại không nổi tiếng được nhỉ?”

“Cuộc đời là vậy mà anh. Còn rất nhiều tác phẩm hay mà không một ai biết đến, thưởng thức nghệ thuật cũng cần phải có nhân duyên.” Ơn tiến đến kéo tay dìu cậu đi về phía bồn nước để súc miệng. “Nhưng khi đem đi in thì đoạn cuối lại bị bắt sửa đổi cho tươi sáng hơn. Lão bác sĩ cuối cùng nhận ra được đạo lý làm người, đạo lý cuộc sống và đi tự thú trước pháp luật, lãnh mức tù chung thân, tuy vậy lòng lão lại cảm thấy thanh thản vì đã rũ bỏ được những tham vọng lệch lạc. Vậy là từ một tác phẩm đa nghĩa nó trở thành tác phẩm rao giảng về đạo lý, chỉ để phù hợp với tiêu chuẩn xuất bản.”

“Đúng là viết lại kết cục như thế thì nghe có hơi gượng ép thật!” Cậu cười với Ơn, rồi cúi đầu súc miệng, xong còn dặn thêm một câu, “Sau này cưng nhớ nhắc anh đừng có nói chuyện đề cập đến Cô Hai nữa. Anh sợ cổ lắm rồi!”

Ta thấy kỳ cục hết sức, tại sao cậu ấy lại sợ ta, ta đâu có làm gì để cậu ấy phải sợ? Một cái xác chết thì có thể làm được gì?