36
Vào một ngày Chủ nhật giữa tháng Năm, khi kỳ thi giữa kỳ vừa mới hạ màn.
Tôi đứng lặng lẽ dõi theo những cô cậu bé mẫu giáo, tay trong tay phụ huynh, lần lượt bước xuống từ chiếc xe buýt lớn đậu bên bờ sông.
Số lượng gồm gần ba mươi em nhỏ, cùng với phụ huynh và các cô giáo, vừa đủ để lấp đầy một chiếc xe buýt lớn.
Đối với bọn trẻ, đây là một du lịch học đường. Với Hợp tác xã Ngư nghiệp Thượng nguồn Sông Bōkawa, đây vừa là nhiệm vụ thả giống cá Yamame, vừa là hoạt động cống hiến cho cộng đồng địa phương.
Hôm nay chính là ngày diễn ra sự kiện thả cá Yamame non do các em nhỏ mẫu giáo thực hiện, một sự kiện mà chúng tôi đã ấp ủ từ lâu.
Nếu sự kiện diễn ra sớm hơn một tuần, nó sẽ rơi vào đúng thời điểm trước kỳ thi, và tôi đã chẳng thể tham gia được.
Đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Chuyện là, trong năm học tôi đã báo cho ông nội về lịch thi giữa kỳ năm ngoái, và ông đã khéo léo sắp xếp với trường mẫu giáo để sự kiện có thể diễn ra sau khi tôi thi xong.
Vốn dĩ tôi hay ghé qua trường mẫu giáo để chăm chút cho cái bể cá, nên thật xấu hổ làm sao, bọn trẻ đã quen mặt và đặt cho tôi biệt danh ‘Thầy Yamame’. Về phía hợp tác xã ngư nghiệp, họ cũng cho rằng việc tôi tham gia sẽ khiến bọn trẻ thấy gần gũi hơn, như vậy càng tốt.
Xuống khỏi xe buýt, các bé lớp Bồ Công Anh được cô giáo và phụ huynh dẫn lối lại gần chỗ chúng tôi.
Sát mép nước, một chiếc lều sáu chân kiểu dùng cho hội thao đã được dựng sẵn. Tôi, ông tôi, và khoảng mười nhân viên của hợp tác xã đang đứng trước lều chờ đón các bé.
Lều được che rèm kín mít để đảm bảo sự riêng tư, trưng dụng làm phòng thay đồ phòng khi có đứa trẻ nào chơi đùa ướt sũng dưới sông. Phụ huynh hẳn đã chuẩn bị sẵn quần áo cho các em rồi.
Dù không quen mặt phụ huynh, nhưng gương mặt của từng đứa trẻ thì tôi gần như nhớ hết.
Kể từ lúc dọn bể cá đi hồi đầu tháng Hai, đã gần ba tháng tôi không qua trường, nhưng xem ra chúng vẫn chưa quên tôi. Vừa thấy bóng dáng tôi, không ít đứa đã tíu tít vẫy tay.
Bé Konohana Kotone-chan, em gái của Konohana Takane, cũng là một trong số đó.
Và đứng cạnh cô bé, tay nắm chặt tay em, chính là người chị Takane.
Takane nheo mắt cười đầy ẩn ý rồi vẫy tay về phía tôi.
“Công tư phân minh vào.”
Ken-san đứng cạnh bỗng dưng huých cho tôi một cái, chẳng hiểu vì sao.
Hiểu lầm thôi. Tôi và Konohana chẳng hề có mối quan hệ thân mật nào. Năm nay chúng tôi thậm chí còn không học chung lớp.
Dẫu vậy, chắc cũng không sai khi cho rằng cô ấy đến đây với tư cách người giám hộ cho em gái chính là vì đoán tôi sẽ có mặt.
Đầu tiên, cô hiệu trưởng trường mẫu giáo có đôi lời chào mừng, tiếp đến là bài phát biểu của ông tôi, chủ tịch hợp tác xã.
Sau đó, tôi sẽ có một buổi nói chuyện nhỏ với các bé về cá Yamame. Kế đến, chúng tôi sẽ chia cá Yamame non cùng với nước vào những chiếc xô nhỏ rồi phát cho từng bé. Cuối cùng, tất cả sẽ dàn hàng ngang dọc bờ sông và đồng loạt thả cá xuống dòng nước. Đó là kịch bản của ngày hôm nay.
Trong khi chúng tôi phát biểu, các nhân viên khác của hợp tác xã đang tất bật chia cá vào xô.
Cạnh lều là một chiếc xe tải nhẹ, trên thùng chở một bể FRP lớn màu cam chuyên dụng cho nông nghiệp chứa đầy nước và cá Yamame. Một bình oxy đặt nằm kế bên đang sục khí vào bể qua một đường ống nhựa.
Tôi giơ cao một hộp nhựa trong suốt có vài chú cá Yamame non đang tung tăng bơi lội cho các bé xem, rồi cất giọng: “Bạn nhỏ nào đã từng thấy loài cá này rồi, giơ tay cho thầy xem nào.”
“““Dạ có ạ!”””
Cả lớp đồng thanh hưởng ứng, những cánh tay bé xíu giơ lên thẳng tắp.
“Các em thấy ở đâu nào?”
“““Ở trường mẫu giáo ạ,””” tiếng đáp trong veo vang lên.
“Thế nó tên là gì nhỉ?”
“““Cá Yamame ạ!”””
“Chính xác. Vậy có bạn nào được thấy cảnh cá Yamame chui ra từ trứng chưa?”
“““Dạ có ạ!””” tất cả lại nhất loạt giơ tay.
“Và khi thấy cảnh đó, các em cảm thấy thế nào?”
Tôi quay sang hỏi một cô bé đứng gần.
“Nó cứ rung rung người rồi ‘phóc’ một cái là chui ra ạ.”
“Đúng rồi. Còn ý kiến nào khác không?”
Tôi hỏi một cậu bé khác.
“Nó không bơi giỏi được mà cứ lăn tròn dưới đáy thôi ạ.”
“Tại sao lại thế nhỉ?”
“Dạ vì bụng nó nặng quá ạ.”
“Ở bụng nó có dính ikura ạ.”
“Quả trứng chính là ikura ạ.”
“Chuẩn luôn. Thế có bạn nào đã được ăn sushi ikura chưaaa?”
Chớp lấy từ khóa “ikura”, tôi liền lái sang một chủ đề khác.
““Dạ có ạ,”” vài cánh tay lác đác giơ lên.
Chắc là các bậc phụ huynh nghĩ rằng trẻ con mẫu giáo thì ăn ikura vẫn còn sớm chăng?
“Vậy, các cô chú người lớn ở đây, ai đã từng ăn sushi ikura rồi ạ?”
“““Dạ có.”””
Hầu hết các cô giáo và phụ huynh đều giơ tay.
Nhưng âm lượng thì nhỏ đến đáng thương.
“Trông mọi người chẳng có khí thế gì cả. Các cô chú người lớn ai đã từng ăn sushi ikura rồi ạ?”
“““Dạ có!”””
Lần này, tiếng đáp đã vang dội hơn hẳn.
Bọn trẻ phá lên cười khúc khích.
“Ikura trên món sushi chính là trứng của loài cá hồi. Có ai từng ăn cá hồi chưa?”
“““Dạ có ạ!”””
Lần này thì cả người lớn và trẻ em đều giơ tay.
“Cá Yamame là họ hàng của cá hồi. Chúng là một loài cá rất ngon, sống ở những con sông có dòng nước mát lạnh và trong vắt. Rất nhiều người đi câu cá và mang về nhà để thưởng thức. Nhưng nếu bị câu quá nhiều, cá Yamame sẽ dần biến mất khỏi dòng sông. Vì thế, các chú ở đây mới phải thả những chú cá Yamame con này xuống sông để chúng không bao giờ biến mất. Hôm nay, các em chính là những trợ thủ đắc lực giúp các chú làm công việc quan trọng này đấy.”
Tôi đã trò chuyện với các bé bằng những lời lẽ như vậy.
Hợp tác xã đã thông báo về sự kiện cho báo chí và đài truyền hình địa phương, nên có vài phóng viên cùng máy quay đã có mặt.
Yêu cầu của họ là được ghi lại khoảnh khắc các bé xếp hàng và đồng loạt đổ xô cá xuống sông.
Các bé được xếp thành một hàng dài, rồi lần lượt được trao tận tay những chiếc xô nhỏ chứa cá Yamame.
Những bé đã nhận được xô được hướng dẫn ra đứng ngay ngắn dọc bờ sông.
Một anh quay phim mang ủng cao su đã lội thẳng xuống lòng sông để bắt trọn khung cảnh các bé xếp hàng trên bờ.
Tôi hô to khẩu lệnh:
“Ba, hai, một… Thả!”
Bọn trẻ đồng loạt nghiêng xô, thả những sinh linh bé nhỏ về với dòng nước.
Lần đầu tiên được trả về với dòng sông thực sự, có những chú cá non vút đi ngay, nhưng cũng có những chú còn ngơ ngác, cứ đứng yên một chỗ, chần chừ chưa muốn bơi.
“Cố lên!”, bọn trẻ đồng thanh reo hò, cổ vũ cho những chú cá đang bơi về phía xa.
Thật ngây thơ trong sáng. Đó là những lời tự đáy lòng, chẳng hề có chút kịch bản nào.