22
Tháng Chín là tháng diễn tập phòng chống thiên tai.
Tại trường Trung học Phổ thông Học viện Seirei, hằng năm nhà trường đều phối hợp với sở cứu hỏa và sở cảnh sát địa phương, dành trọn một ngày để tổ chức các buổi giảng dạy và huấn luyện về phòng chống thiên tai cho toàn bộ học sinh, với nội dung được luân phiên thay đổi theo từng khối và từng lớp.
Vì Ngày Phòng chống Thiên tai, mùng 1 tháng 9, là lúc cả cứu hỏa, cảnh sát lẫn nhà trường đều bận rộn không sắp xếp được thời gian, nên sự kiện thường được tổ chức vào một ngày thuận tiện cho tất cả các bên trong tháng. Năm nay, ngày đó là 25 tháng 9.
Bên cạnh các hoạt động như diễn tập sơ tán nhanh từ lớp học đến nơi trú ẩn, diễn tập dập lửa ban đầu bằng bình cứu hỏa phun nước, hay trải nghiệm thực tế khói trong đám cháy và rung chấn động đất, một buổi huấn luyện sơ cứu ban đầu cũng được tiến hành.
Trong buổi huấn luyện sơ cứu này, học sinh được các nhân viên cứu hỏa hướng dẫn thực hành về cách vận chuyển người bị thương, cách dùng máy AED, và kỹ thuật hồi sức tim phổi. Vì đội ngũ huấn luyện là các nhân viên cứu hỏa cùng khu vực quản lý với Hiệp hội Ngư nghiệp thượng nguồn sông Arakawa, nên nội dung gần như y hệt buổi tập huấn tôi tham gia ở hiệp hội hồi tháng Bảy.
Dĩ nhiên, các thao tác tôi thực hiện với Sasamoto lúc đó đều là dựa trên những gì tôi nhớ mang máng từ buổi tập huấn của hiệp hội. Nếu ai đó nói rằng quy trình và nội dung có sai sót, tôi cũng chẳng thể nào chối cãi.
Sự thật là chúng tôi, những người đã góp phần cứu người, lại không hiểu vì lý do gì mà bị báo đài bình luận chỉ trích và bị phỉ báng trên mạng, dường như đã gióng lên một hồi chuông cảnh báo thực sự cho những người trực tiếp làm công tác cứu hộ tại hiện trường.
Nếu cứu người mà còn bị đàm tiếu, thì sẽ chẳng còn ai muốn làm việc đó nữa. Đó là điều tất nhiên.
Đây là một cuộc khủng hoảng, đặc biệt là với sở cứu hỏa và sở cảnh sát của khu vực này, nơi quản lý hiện trường vụ tai nạn. Khi mà hoạt động sơ cứu trong địa bàn bị chỉ trích, số người ngần ngại hành động chắc chắn sẽ tăng lên. Người ta lo rằng tỷ lệ thực hiện sơ cứu trong tương lai sẽ còn giảm mạnh hơn các nơi khác, và tỷ lệ tử vong theo đó cũng sẽ tăng lên.
Vực Kappa trên sông Arakawa là một nơi năm nào cũng có người đuối nước, thỉnh thoảng còn có người thiệt mạng.
Trước đây cũng từng có trường hợp người của hiệp hội ngư nghiệp gặp phải người bị đuối nước, nên họ vẫn luôn âm thầm để mắt đến những vị khách đang vui chơi dưới sông. Chiếc máy AED được trang bị sẵn ở quầy hàng cũng là vì lẽ đó.
Khi có tai nạn xảy ra, hiệp hội ngư nghiệp luôn tích cực hợp tác trong các hoạt động sơ cứu.
Thực tế, nhờ có vậy mà nhiều sinh mạng đã được cứu sống.
Ấy vậy mà chính hiệp hội đó lại bị đưa lên tin tức với hình ảnh nhân viên của mình đang thực hiện sơ cứu, lại còn bị đính kèm những lời bình luận mang tính chỉ trích. Sẽ không có gì lạ nếu sau này, khi một tai nạn tương tự xảy ra, các thành viên hiệp hội có mặt tại đó lại cảm thấy chùn bước, không dám thực hiện sơ cứu nữa.
Cả sở cứu hỏa và sở cảnh sát đều muốn tuyệt đối ngăn chặn viễn cảnh: tại một hiện trường cần sơ cứu khẩn cấp, người có mặt vì sợ mình làm sai, sợ thất bại mà chần chừ không hành động, khiến cho người bị nạn không qua khỏi.
Tình huống tồi tệ nhất chính là khi hành động của những người đã dũng cảm thực hiện sơ cứu lại bị đám đông hiếu kỳ, những kẻ tin sái cổ vào các bình luận trên bản tin, ngăn cản.
Lấy trường hợp chúng tôi cứu Sasamoto làm ví dụ, nếu lúc đó bất kỳ ai, dù là Konohana, Tsuruse, Futaba, Waga hay Suzuki, chỉ cần nói một câu "nên đợi xe cứu thương tới" để ngăn tôi lại, thì Sasamoto chắc chắn đã không qua khỏi. Ngay cả tôi, nếu bị ai đó cản, cũng không chắc mình có dám tiếp tục hay không.
Việc một người trong nhóm bạn trở thành nạn nhân và những người còn lại phải đứng ra sơ cứu là một tình huống hoàn toàn có thể xảy ra.
Điều này lại càng đúng với các bạn học sinh, những người thường xuyên hoạt động theo nhóm.
Cả sở cứu hỏa và sở cảnh sát đều muốn chấn chỉnh tình trạng hiện tại ở trường THPT Học viện Seirei, nơi các học sinh dường như vẫn còn mang trong mình những kiến thức sai lệch.
Vì vậy, dù nội dung huấn luyện vẫn như mọi năm, nhưng sở cứu hỏa và sở cảnh sát đã dồn nhiều tâm huyết hơn cả dự định của nhà trường, tăng gấp đôi số lượng giảng viên được cử đến trong năm nay.
Mọi năm, chỉ có vài học sinh đại diện mỗi lớp được trực tiếp thực hành, còn lại chỉ đứng xem. Nhưng năm nay, nhờ có đội ngũ giảng viên đông đảo và trang thiết bị dồi dào, toàn bộ học sinh đều được tham gia thực hành.
"Thà làm còn hơn là bó tay đứng nhìn để rồi quá muộn. Vì vậy, nếu gặp phải tình huống đó, mong các em đừng do dự mà hãy tiến hành sơ cứu."
Đó là thông điệp mà các giảng viên đã lặp đi lặp lại với học sinh.
Về hoạt động cứu người của chúng tôi vốn bị tự tiện đăng tải lên các trang video, họ còn cố tình chiếu lại đoạn phim đó lên màn hình. Dưới góc độ của những người chuyên nghiệp, họ đã phân tích những điểm tốt và những điểm cần cải thiện, rồi đi đến kết luận: đối với dân không chuyên thì đó là một màn xử lý hoàn hảo, và chính vì không chuyên nên như vậy đã là quá đủ rồi.
Trong suốt một ngày, hoạt động sơ cứu mà chúng tôi đã thực hiện cho Sasamoto liên tục được công nhận trước toàn thể học sinh.
Sau khi các buổi giảng và huấn luyện kết thúc, Trưởng sở Cứu hỏa đã có bài phát biểu tổng kết tại nhà thi đấu.
"Các em không cần phải ghi nhớ hay thực hiện một cách hoàn hảo tất cả nội dung của buổi huấn luyện ngày hôm nay."
Trưởng sở Cứu hỏa mở đầu bằng một câu nói tưởng chừng như phủ nhận công sức của cả một ngày.
"Thế nhưng, nếu sau này các em phải đối mặt với thảm họa hay tai nạn, dù kiến thức chỉ còn nhớ mang máng, dù chỉ còn lại sự chuẩn bị về mặt tinh thần, thì những kinh nghiệm có được ngày hôm nay chắc chắn sẽ giúp ích cho các em.
Thảm họa và tai nạn không ai biết trước được khi nào sẽ xảy ra.
Điều đó có nghĩa là, các em có thể đối mặt với tình huống cần sơ cứu bất cứ lúc nào.
Khi đó, đừng quá cẩn trọng để cố làm mọi thứ một cách hoàn hảo. Thay vì lãng phí thời gian để đắn đo, hãy nhanh chóng làm bất cứ điều gì các em còn nhớ được, dù chỉ là một chút, từ những gì đã học hôm nay.
Cụ thể, hãy thực hiện ép tim ngoài lồng ngực.
Làm như vậy có thể kéo dài thời gian trước khi người bị nạn không thể cứu chữa được nữa.
Câu nói 'giá như nhanh hơn một phút', một câu thoại tưởng chừng chỉ có trong phim ảnh, lại là điều hết sức bình thường tại hiện trường cứu hộ.
Hành động cứu người không đáng bị bất kỳ ai chỉ trích.
Vấn đề lớn hơn chính là để những sinh mạng có thể cứu được bị vuột mất chỉ vì người ta sợ bị chỉ trích mà không dám hành động.
Kẻ đáng bị lên án chính là những kẻ lấy việc chỉ trích người đang cố cứu mạng người khác làm trò tiêu khiển.
Các em, nếu có mặt tại nơi có thể giành giật được một phút quý giá đó, hãy trở thành những người không ngần ngại thực hiện sơ cứu.
Như các em đã biết, ngôi trường này đã có những học sinh thực sự làm được điều đó, và tôi tin rằng tất cả các em ở đây cũng đều mang trong mình tinh thần sẵn sàng như vậy.
Hãy tiếp tục giữ vững tinh thần đó để buổi huấn luyện hôm nay thực sự trở nên ý nghĩa với các em.
Hôm nay các em đã vất vả nhiều rồi."
Sau đó, tôi cùng Konohana, Tsuruse, Futaba, Waga và Suzuki bị gọi lên sân khấu nhà thi đấu trước sự chứng kiến của toàn trường.
Chúng tôi, những học sinh "đã thực sự làm được điều đó", được Trưởng sở Cảnh sát, người đã cất công đến trường vì việc này, trao tặng thư cảm ơn vì hành động cứu người. Dĩ nhiên, "điều đó" chính là vụ của Sasamoto.
Tôi đại diện cho cả sáu người nhận thư cảm ơn. Một phóng viên của tờ báo địa phương đã chụp lại bức ảnh sáu chúng tôi đứng cạnh hiệu trưởng, Trưởng sở Cảnh sát và Trưởng sở Cứu hỏa. Nghe nói bài báo sẽ được đăng trên số ra sáng mai.
Sasamoto, có lẽ vì là người được cứu nên cảm thấy hơi khó xử, nhưng theo những gì tôi thấy, cậu ấy là người vỗ tay nhiệt tình nhất.
Chắc hẳn những lời phỉ báng cay độc nhắm vào Konohana và những người khác, rằng họ chỉ là những kẻ chỉ biết tuân theo chỉ thị của tôi mà không tự suy nghĩ, cũng đã được gột rửa.
Sau lễ bế mạc, chúng tôi được các phóng viên phỏng vấn.
Tôi cũng bị họ hỏi.
"Vì những phát ngôn thiếu thận trọng của đài truyền hình mà các em đã phải chịu những lời phỉ báng thậm tệ. Lần này, khi được cảnh sát trao thư cảm ơn vì hành động cứu người, hành động của các em đã được chứng minh là đúng đắn, vậy em có suy nghĩ gì không?"
Một khi đã bị hỏi thì không thể không trả lời, nên tôi chỉ mong họ đừng hỏi những chuyện như vậy.
"Tôi không muốn lại mở miệng thiếu suy nghĩ rồi bị ném đá nữa, nên chẳng có gì để nói cả."
Tôi đã trả lời như vậy. Dĩ nhiên tôi biết tỏng, câu nói đó chính là thừa thãi.
Có lẽ người phóng viên cũng biết điều đó, nhưng vẫn cố tình cho vào bài báo.
Nghe đâu có người đã lên mạng ném đá phát ngôn của tôi là hỗn láo. Tôi không xem nên cũng chẳng biết.