Chương 745: Ngưỡng cửa của thuật toán
Sau Tết, Giang Cần bận bịu suốt. Anh gửi con gái cho bố mẹ trông, còn mình thì dắt Phùng Nam Thư ra nước ngoài mấy chuyến, vừa khảo sát thị trường nước ngoài của Pingtuan, vừa kết hợp du lịch.
Nắng vàng, biển xanh, cát trắng, Phùng Nam Thư mặc chiếc váy hoa xanh, đội mũ rộng vành, trông còn rạng rỡ hơn cả bầu trời trong vắt trước mắt.
Cô gái nhà mình, dù đã làm mẹ, vẫn như đang dùng sự xinh đẹp và đáng yêu của mình để nhắc nhở anh từng phút từng giây rằng, làm ăn có giỏi đến mấy thì tài sản quý giá nhất đời anh vẫn là em đây này.
Làn gió biển thổi nhẹ làm tóc và váy cô bay lất phất, ngay cả sóng cũng như đang vì cô mà dập dờn.
Về nước xong, Giang Cần lại dắt cô đi dự vài buổi hội thảo ngành, còn lên cả chương trình diễn thuyết của CCTV.
Mỗi lần gặp anh ở mấy dịp đó, các doanh nhân cùng ngành đều thấy anh tranh thủ lúc không ai để ý thì lại ra vẻ ngốc nghếch chọc ghẹo Giang phu nhân, bị cô đá cho một cú, trông vừa buồn cười vừa vui mắt.
Nhưng dù có cười thì trong lòng họ cũng cười không nổi.
Vì ai cũng biết, Giang Cần lại một lần nữa dẫn đầu làn sóng thời đại.
“Chúng ta cũng phải làm short video thôi.”
“Không thể để mỗi mình Pingtuan chiếm cái miếng bánh này.”
“Tôi có linh cảm, short video sẽ là mảnh đất màu mỡ của toàn ngành Internet.”
Sau tiết Kinh Trập, nhiệt độ cả nước bắt đầu nhích lên. Sau cú đấm đau từ Douyin, hàng loạt công ty Internet bắt đầu lập dự án short video.
Lập dự án rồi thì phải lập team, tuyển quân rầm rộ.
Phong cách của mấy công ty lớn là vậy, chỉ cần lãnh đạo ra chỉ thị, thì dù chưa có manh mối gì cũng phải nhúc nhích cho có hình có bóng cái đã.
Thế là ngân sách bắt đầu chảy, kế hoạch bắt đầu phác thảo.
Để một sản phẩm ra đời, thì logic nền tảng, tư tưởng cốt lõi và hướng phát triển là quan trọng nhất, như cái móng nhà vậy, quyết định được tòa nhà đó xây cao đến đâu.
Mọi người đều bắt đầu nghiên cứu sâu về Douyin, đồng thời so sánh với các đối thủ như Kuaishou, Xiaokaxiu, Miaopai...
Đặt cạnh nhau, điểm khác biệt giữa các sản phẩm cùng ngành lại trở nên rõ rệt.
Các công ty định nhảy vào cuộc chơi nhận ra: Douyin rất khác so với mấy phần mềm short video khác.
Các sản phẩm kia vẫn đi theo logic Internet truyền thống, chia trang chủ thành các mục đề xuất, nội dung chọn lọc, đời sống, hài hước, tin tức…
Và họ vẫn theo lối cũ là để người sáng tạo làm video nâng độ nổi tiếng cho tài khoản của mình.
Video của Xiaokaxiu thậm chí vẫn phát thông qua cộng đồng, cách chơi chẳng khác mấy với Weibo, bạn phải thấy người mình thích trong danh sách đề xuất rồi follow, mới có thể xem thêm nội dung liên quan.
Kuaishou thì khá hơn, mở app lên là hàng loạt video thu nhỏ hiện ra.
Các video đó có tiêu đề, bạn thấy tiêu đề nào hay thì click xem. So với Xiaokaxiu, cách làm này thân thiện với người dùng hơn một chút.
Còn Douyin thì bỏ hết mấy thứ đó, không cộng đồng, không tính năng xã hội.
Nói trắng ra, chơi Douyin không mất công, không màu mè.
Trang chủ chính là trang phát video, hoàn toàn không có lựa chọn nào khác, nó như đang rất chắc chắn rằng thứ nó đưa cho bạn chính là thứ bạn sẽ thích.
“Là do thuật toán đấy.”
“Thuật toán của Pingtuan đã tinh vi đến mức: tao đưa gì, mày cũng sẽ thích.”
Đây chính là vấn đề đầu tiên mà các công ty Internet phải đối mặt khi định nhái Douyin.
Thuật toán gợi ý chính là lõi gameplay của Douyin. Nếu muốn làm nền tảng tương tự, thì ngưỡng cửa đầu tiên là cái này.
“Người mới dùng Douyin sẽ được hệ thống đề xuất mấy video trai xinh gái đẹp trước, vì loại nội dung đó dễ xem, dễ hút.”
“Càng xem nhiều, khi bạn bắt đầu thả tim, lưu hoặc chia sẻ những gì mình thích, hệ thống sẽ thu thập dữ liệu hành vi.”
“Rồi mỗi lần mở app, nó đều có thể đoán đúng điều bạn muốn xem và tự động phát.”
“Douyin không cần phân loại video, thậm chí còn giúp người dùng tiết kiệm luôn bước tìm nội dung để xem.”
“Chuyện này, đến nghĩ thôi mấy nền tảng khác còn chẳng dám nghĩ.”
Mỗi công ty Internet muốn làm short video, sau khi nghe xong báo cáo của bộ phận phân tích, đều im lặng một hồi lâu. Rồi không nhịn được mà hỏi:
“Thuật toán của chúng ta, không bằng của Pingtuan sao?”
“Không thể nói vậy.”
“Thế sao lại thành khó khăn?”
“Thực ra nền tảng của các loại thuật toán đều gần giống nhau, mỗi thuật toán mới ra đời đều như một đứa trẻ sơ sinh, mấu chốt là bạn dùng dữ liệu nào để nuôi nó. Thuật toán mà Douyin đang dùng là do hàng chục triệu người dùng hoạt động hằng ngày trên Jinye Toutiao nuôi lớn, khác biệt nằm ở đó.”
Pingtuan là công ty đầu tiên trong nước triển khai thuật toán. Khi cuộc chiến groupon còn hỗn loạn, trung tâm dữ liệu lớn của họ đã được thành lập tại Thượng Hải.
Lần đầu tiên thuật toán toả sáng và xoay chuyển cục diện là trong trận chiến tự truyền thông.
Hồi đó Jinye Toutiao vừa ra mắt, nhờ thuật toán gợi ý đã nhanh chóng vượt mặt đối thủ Baitiao, suốt hai năm liền giữ vững vị trí số một trên đường đua tự truyền thông.
Sau đó, Pingtuan đào luôn đội ngũ kỹ sư thuật toán từ Jinye Toutiao về, tối ưu hết lần này đến lần khác, tạo ra phiên bản hiện giờ – thuộc top đầu ngành.
Thực ra thuật toán của Pingtuan cũng từng được áp dụng vào mảng Pingtuan đến quán và Pingtuan giao đồ ăn, nhưng không tạo được hiệu quả rõ rệt, vì khẩu vị con người khó đoán lắm.
Hôm nay thích ăn cái này, mai nhìn lại có thể thấy ngán. Chuyện thường thôi.
Nhưng sở thích thì khác, nó không thay đổi liên tục. Thế nên ưu thế của thuật toán Pingtuan mới bùng nổ thực sự trong ngành short video.
Tuy cái ngưỡng mà Pingtuan đặt ra cho Douyin có cao thật, nhưng với các công ty Internet mà nói, đã là xu thế thì dù khó cũng phải nhảy vào.
Tencent là bên phản ứng nhanh nhất, vì ba năm trước họ từng thử một sản phẩm tương tự tên là Weishi.
Dự án đó từng là một nỗ lực của Tencent với thị trường short video, nhưng Mã tổng khi ấy cho rằng tiềm năng không lớn như tưởng tượng. Lúc đó mảng game phát triển vù vù, livestream thì như diều gặp gió, nên Weishi nhanh chóng bị khai tử.
Nhưng đến khi Douyin xuất hiện, Tencent mới bàng hoàng nhận ra không phải dự án không có giá trị, mà là mình không làm cho tới.
Nhìn Douyin bay vút lên như tên lửa, Tencent bắt đầu hoảng.
Douyin tuy không có nhiều tính năng xã hội, không ảnh hưởng trực diện đến WeChat, nhưng thời gian người dùng dành cho nó thì quá khủng.
Một người trung bình dành khoảng bốn tiếng mỗi ngày cho WeChat. Với mấy ông cuồng gái thì sẽ treo app cả ngày đợi crush trả lời nên thời gian cao hơn chút.
Nhưng với Douyin, người ta có thể dành hơn chín tiếng mỗi ngày chỉ để xem video.
Nội dung Internet càng lúc càng phong phú, cách chơi càng lúc càng đa dạng, nền tảng nào giữ được người dùng lâu nhất mới là kẻ thắng cuộc.
Mà thời gian rảnh vụn của người dùng, là miếng đất ai cũng giành giật.
Vậy là khi Tencent khởi động lại dự án Weishi, Baidu cũng ra mắt “Haokan Video”. Ngoài ra còn hàng loạt app như Bobo Video, Xiaoying, Caishi, Kuaishipin... lần lượt lên kệ.
Những ông lớn như Tencent, Sina, Baidu có đủ lực làm thuật toán thì dốc sức làm gợi ý thông minh.
Còn mấy bên không đủ lực nhưng vẫn muốn ăn ké thì đành quay về lối cũ: phân loại nội dung và làm sản phẩm thiên về cộng đồng xã hội.
Vui nhất là Alibaba. Năm 2012, họ mua lại Youku rồi sáp nhập với Tudou, đổi tên thành Youku Tudou.
Bốn năm sau, họ lại tách ra, rút Tudou ra phát triển riêng thành nền tảng short video, dùng UC để nuôi dự án.
Trong lúc đó, các app như Kuaishou, Xiaokaxiu cũng đang gấp rút học theo Douyin.
Lúc này, sau một đợt xuất hiện dày đặc để tăng độ nhận diện, Giang Cần đã quay về Thượng Hải, đến Tiệm Nhậu Nhẹ ghé mắt xem tình hình.
Khách của Tiệm Nhậu chủ yếu là giới trẻ, cập nhật nhanh những xu hướng hot nhất. Nhìn thấy mọi người đều đang chơi Douyin, anh cảm thấy thời thế đã rõ ràng. Thế là đập bàn tuyên bố hôm nay vui, Thiếu gia mời khách!
Tào Quảng Vũ càu nhàu đi tới trước mặt anh, diện mạo rất chi là độc lạ, quanh mắt phải còn thâm một mảng.
“Cậu bị gì thế?”
“Xem đồ ren đen đấy.”
“Đồ ren đen ra màu hả?”
“Chắc là nắm đấm ra màu ấy. Hôm qua tôi xem đồ ren đen trên Douyin, bị Đinh Tuyết bắt gặp.”
Khóe miệng Giang Cần giật giật: “Con nhỏ kia đúng là xuống tay không nhẹ.”
Tào Quảng Vũ méo miệng: “Chủ yếu là tại Douyin gây nghiện quá. Vừa mở ra là không dừng được. Tháng trước xài quá cả gói dữ liệu, tôi nghi ngờ mấy người móc nối với nhà mạng lừa tiền tôi luôn rồi.”
“Tôi lần đầu thấy có công tử nhà giàu nào xót tiền data đấy, đúng là được cái số tốt, ngoài ra thì chẳng có gì.”
“Không phải tôi bủn xỉn đâu, mà là quá đắt. Có cả đống khách của tôi than vì chơi Douyin mà xài vượt gói, giờ đang bàn nhau cai Douyin đấy.”
Giang Cần không tin lắm: “Cậu còn cai không nổi đồ ren đen, sao cai được Douyin?”
Tào Quảng Vũ nghiến răng: “Thật ra tôi cũng chẳng muốn coi, là tại nó cứ gợi ý cho tôi mấy cái đó mà!”
“Cậu dụ người ngoài thì được chứ đừng tự dụ mình. Thuật toán của Douyin dựa trên sở thích của người dùng. Nó có thể gợi ý thứ cậu không thích sao?”
Giang Cần móc điện thoại ra, mở Douyin. Toàn bộ giao diện là video dạy làm chồng tốt, hát ru, giáo dục sớm.
Thiếu gia nheo mắt nhìn, thầm nghĩ cậu đóng giả cũng khéo thật đấy.