*Trans+Edit: Lắc
Địa ngục Sấm sét, ma tháp của Fernando.
Miễn là còn ở Allyn và không phải phiền chuyện khác, Lucien vẫn giữ thói quen cùng thầy trao đổi về ma thuật và arcana mỗi tuần một lần. Thế nhưng hôm nay, khi bước vào thư phòng của thầy, cậu lại bất ngờ nhìn thấy Brook, một quý ông cổ điển đầu đội tóc giả màu trắng.
Bọn họ trước nay không phải vẫn luôn không “thích” trao đổi trực tiếp với thầy và nghiêng về hình thức trao đổi qua thư sao? Lucien thầm nghĩ.
Brook không đợi Lucien chào hỏi liền đẩy lại cặp kính gọng vàng lên mắt rồi mỉm cười nói: “Trong mấy ngày gần đây, luận án về bản chất ma thuật của cậu đã gây không ít chấn động ở Allyn, ta cũng nhờ đó mà có được không ít cảm hứng. Chúc mừng mô hình bản chất ma thuật chính thức đầu tiên của cậu nhé.”
Fernando ở bên cạnh lẩm bẩm: “Hiệu ứng người quan sát chả phải thứ hay ho gì, chỉ tổ làm cho thế giới không còn chân thực nữa thôi…”
Lucien chỉ cười cười. Việc kiên trì với tính chân thực của thế giới khiến thầy rất khó có ấn tượng tốt về hiệu ứng người quan sát, nhất là khi cách giải thích ấy vẫn chưa có bất kỳ chứng cứ thuyết phục nào, cũng chẳng có suy luận chặt chẽ, mà chỉ là một “lời tiên đoán” rùng rợn do một Grand Arcanist bất chợt nảy ra.
“Cảm ơn ngài. Thành thực mà nói, bản thân tôi cũng chỉ mới bắt đầu dò dẫm phương diện này thôi. Luận án này vẫn còn nhiều điểm đáng để thảo luận, cả ‘biển chân không trạng thái năng lượng âm’ cũng vậy.” Lucien đặc biệt chân thành nói. Cậu tin rằng cả thầy lẫn ngài Brook đều đã nhìn ra điều này. Kế đó, cậu cố tình lái sang chủ đề khác: “Thầy, ngài Brook, hai người đang thảo luận gì thế?”
Có thể không cần phải đối mặt trực tiếp với tiếng gầm của thầy thì đương nhiên là tốt nhất.
“Trước đây, khi cậu nghiên cứu về vấn đề bức xạ tự phát, cách cậu tiếp cận lượng tử hóa điện từ trường đã khơi gợi cho ta rất nhiều cảm hứng. Thêm vào đó, phương pháp xử lý tương tự của Annick và Sprint đối với vấn đề electron cũng cho thấy giá trị đáng chú ý. Bởi vậy, ta muốn dựa trên ý tưởng ‘lượng tử hóa bậc hai’ của cậu để đưa lý thuyết lượng tử vào trong lý thuyết điện từ trường cổ điển một cách triệt để, từ đó xây dựng nên một lý thuyết trường lượng tử với mục đích là đi sâu nghiên cứu electron và photon, cũng như tìm hiểu vấn đề về bản chất của lực điện từ.”
Nhắc đến vấn đề bản chất của lực điện từ, khuôn mặt gầy gò của Brook dường như sáng lên một vầng hào quang. Đó là do thế giới nhận thức của ông đã vô thức ảnh hưởng lên hiện thực.
Hơn nữa, khi thảo luận về nghiên cứu trong lĩnh vực vi mô, ông đã cẩn thận dùng từ photon chứ không phải sóng điện từ, điều đó cho thấy gần như ông đã chấp nhận hoàn toàn lưỡng tính sóng – hạt của ánh sáng. Đối với lý thuyết từng khiến thế giới nhận thức của ông vỡ ra và rắn lại này, ông chẳng những hoàn toàn không bài xích, mà trái lại còn bùng lên khao khát nghiên cứu mãnh liệt.
Fernando, người có quả đầu gần như lúc nào cũng rối bù, cáu kỉnh nói: “Sau đó cậu ta liền lôi ta vào nghiên cứu chung, rồi thì giải quyết các vấn đề trong đó, hoàn toàn mặc kệ ta đang tìm hiểu nguyên nhân lò phản ứng phân hạch mất kiểm soát cùng với lý thuyết sơ bộ về lực tương tác yếu…”
“Lực tương tác yếu” là cái tên mà Fernando tham khảo từ cách Lucien và Hathaway đề xuất gọi lực hạt nhân là “lực tương tác mạnh“ để đặt ra.
Mặc dù làm bộ không cam tâm tình nguyện, nhưng đôi mắt đỏ rực của ông lại sáng ngời đầy sức sống. Điều này khiến Lucien không ngừng cười thầm: ‘Thầy, nếu thầy thực sự không muốn thì sẽ chẳng ai có thể cũng như dám ép thầy nghiên cứu mấy vấn đề liên quan tới lý thuyết trường lượng tử đâu. Xem ra thầy đang thực sự tận hưởng, tràn đầy hứng thú và động lực để xây dựng hệ thống này rồi.’
Đương nhiên Lucien rất hiểu, bắt đầu từ lượng tử hóa bậc hai, quá trình tạo dựng lý thuyết trường lượng tử chắc chắn sẽ lâu dài và đầy trắc trở, bởi trước mắt mà nói, phương diện tính toán tồn tại một vấn đề nghiêm trọng không thể tránh, đó là đại lượng vô hạn do hiện tượng phân kỳ gây ra. Điều này đòi hỏi phải từ từ tìm tòi những phương pháp toán học mới để giải quyết, chưa kể, đây cũng mới chỉ là một trong những khó khăn nổi bật mà thôi.
“Sau một khoảng thời gian nghiên cứu, chúng ta đã bước đầu thiết lập được một lý thuyết trường lượng tử mang ý nghĩa phổ quát. Có điều, nó hẵng còn rất nhiều thiếu sót, do đó bọn ta dự định sẽ sớm công bố để nhiều Arcanist có thể cùng thảo luận hơn.” Brook vừa vui mừng vừa suy tư đáp, hoàn toàn đúng như Lucien dự đoán. “Vừa hay gặp cậu, ta có vài vấn đề muốn cùng cậu trao đổi đây.”
Ông không hề khách khí mà đưa ra lời mời.
Là người xưa nay chẳng bao giờ che giấu tâm tình của bản thân, Fernando có chút sa sầm, bèn trầm giọng mắng chửi: “Cái thứ vô hạn chó chết!”
Lucien tất nhiên không từ chối. Cậu luôn sẵn lòng tham gia những cuộc thảo luận arcana tương tự, bởi nó sẽ giúp biến những kiến thức trong thư viện linh hồn thành tri thức thật sự của cậu.
Nhận lấy bản thảo từ tay họ, Lucien lật nhanh một lượt rồi trầm ngâm nói: “Không phải lý thuyết trường lượng tử tương đối tính à?”
“Đó là kế hoạch sau này, còn bây giờ giải quyết những vấn đề phổ quát trước đã. Nếu cậu hứng thú, chúng ta có thể thường xuyên cùng thảo luận.” Brook không hề giấu giếm. Hơn nữa, cái gọi là thảo luận này rõ ràng là dạng thảo luận có quyền ghi tên đồng tác giả.
Xem ra thầy không mời Ngài Chủ tịch tham gia cuộc thảo luận này. Ông ấy lo ngại quan hệ giữa ngài Brook và ngài ấy chăng? Lucien suy đoán. Cơ mà ngài Brook cũng đúng, nghiên cứu là phải tiến từng bước một.
“Douglas đang bận chuẩn bị dịch chuyển không gian khoảng cách siêu xa. Mà bản thân ông ấy cũng đang còn rất nhiều nghiên cứu, không có thời gian phân tâm sang những lĩnh vực khác đâu, không thì hẳn đã vui lắm khi được làm mấy việc này rồi. Còn bây giờ, đối với ông ấy mà nói, việc phát hiện tinh cầu chắc còn quan trọng hơn cả tính mạng…” Như thể đọc được những suy nghĩ trong đầu Lucien, Fernando cất giọng sang sảng nói, chẳng mảy may e dè việc Brook đang ngồi cạnh.
Đối với những nội dung trên bản thảo, Lucien vốn đã có nghiên cứu từ trước, do đó rất nhanh liền gia nhập vào cuộc trao đổi giữa Fernando và Brook, còn đề xuất ra một vài ý tưởng khiến cho bọn họ sáng bừng hai mắt.
Fernando và Brook cũng chẳng lấy làm bất ngờ. Nếu bảo người đầu tiên đề xuất ra việc lượng tử hóa điện từ trường như Lucien lại chưa từng nghiên cứu mảng này, bọn họ sẽ là những người đầu tiên không tin.
Trong bầu không khí thảo luận này, thời gian nhanh chóng trôi đi. Brook hài lòng đứng dậy, cầm lấy cây gậy ba toong của mình rồi nói: “Mặc dù vấn đề trọng yếu nhất vẫn sừng sững trước mặt chúng ta giống như thần giáo Chân Lý, nhưng cuối cùng thì cũng đã có chút tiến triển. Fernando, cuối tháng hãy đưa luận án này ra cho nhiều Arcanist hơn được đọc. Hy vọng bọn họ có thể đề xuất ra những ý tưởng mới mẻ mà hữu ích.”
Qua cuộc trao đổi vừa rồi, ông hiểu rằng Lucien cũng chưa có manh mối gì để giải quyết mấy vấn đề trọng yếu nhất. Đương nhiên, với khó khăn cỡ này, ông đã chuẩn bị sẵn tinh thần rằng trong một, hai năm, thậm chí bảy, tám năm tới vẫn sẽ không giải quyết nổi. Những tình huống tương tự như vậy ông đã từng trải qua rất nhiều rồi.
“Bên trong nội bộ nghị viện, số Arcanist vừa hiểu lại vừa có hứng thú nghiên cứu lý thuyết trường lượng tử e rằng chẳng đến nổi một trăm đâu…” Fernando trước giờ vẫn miệng lưỡi chua ngoa, nổi tiếng thích châm chọc. “Bọn họ dạo này có khi thích thú với biển chân không trạng thái năng lượng âm và nguồn gốc của ma thuật được tạo nên từ những đặc tính kỳ lạ của các hạt vi mô hơn ấy chứ. Cái đó mới thỏa mãn được hết mộng tưởng của bọn họ.
Biển chân không trạng thái năng lượng âm quả thật có hơi siêu thực, bởi vì rất khó để tưởng tượng rằng chúng ta đang sống trong một biển hạt ở trạng thái năng lượng âm mà lại hoàn toàn không cảm nhận được sự tồn tại của nó. Có điều, đây cũng chẳng phải chuyện không thể. Haha, có lẽ chân không thật sự không hề rỗng.” Ông nói vậy hẳn là do cảm khái. “Lucien, cậu nghĩ sao về biển chân không trạng thái năng lượng âm? Nó giải quyết được vấn đề năng lượng và vật chất trong giả thuyết ma thuật của cậu rồi đấy.”
“Thật ra, em vẫn chưa thực sự tin tưởng vào cái này ạ.” Lucien cẩn trọng đáp.
Brook tỏ ra hứng thú rõ ràng: “Cậu có ý tưởng khác rồi à? Không phải là cái ‘thế giới thực’ mà đang tạm thời chưa thể nghiên cứu đấy chứ?”
“Tôi xuất phát từ nguyên lý bất định. Ngài Brook, ngài còn nhớ trong luận án của tôi có miêu tả những dao động năng lượng cực lớn trong một khoảng thời gian cực ngắn chứ?” Lucien không tiết chế như khi đối mặt với các học trò mà thẳng thắn bộc lộ hướng tìm tòi của mình. Việc này cậu cũng chẳng giấu nổi thầy mình.
“Dao động chân không à?” Quả nhiên, Fernando lập tức hỏi vặn.
Brook khựng lại một thoáng rồi cũng nhớ ra: “Do thời gian và năng lượng là một cặp đại lượng tuân theo nguyên lý bất định, thế nên thời gian càng xác định, năng lượng càng bất định… Vì nguyên lý bất định nên trong khoảng thời gian cực ngắn, ngay cả là trong chân không cũng có thể đột ngột xuất hiện năng lượng khổng lồ rồi lập tức biến mất. Xét về trung bình, nó vẫn tuân theo định luật bảo toàn năng lượng, còn rất khó bị cảm ứng được…”
Việc này so với biển chân không trạng thái năng lượng âm còn không thực hơn nữa. Không gian xung quanh chúng ta luôn tồn tại những làn sóng năng lượng không ngừng dao động, thế mà bản thân chúng ta lại chẳng hề cảm nhận được, cũng không bị ảnh hưởng gì!
“Có thể miêu tả nó như một biển năng lượng dao động liên tục.” Lucien so sánh nó với biển chân không trạng thái năng lượng âm để dễ hình dung.
Fernando không hề bài xích nguyên lý bất định. Điều mà ông phản đối là việc Lucien miêu tả nó như thuộc tính nội tại của vật chất, đồng thời cho rằng còn có nguyên nhân khác gây ra nguyên lý bất định. Chính vì vậy, ông không gầm lên vì “biển năng lượng dao động liên tục” này mà nghiêm túc nói: “Việc này cũng có thể giải thích được nguồn gốc của năng lượng, lại còn liên quan ít nhiều đến lý thuyết trường mà chúng ta đang nghiên cứu nữa. Ta cảm thấy nếu tiếp tục nghiên cứu, chúng ta sẽ có thể đề xuất ra một mô hình mới bao gồm cả phản hạt.”
“Trong những nghiên cứu của chúng ta trước đây, cường độ điện trường và cường độ từ trường đã trở thành một cặp đại lượng tuân theo nguyên lý bất định, nói cách khác là chúng không thể đồng thời bằng không. Vậy xung quanh ta chẳng phải cũng có dao động điện từ liên tục sao?” Brook chợt nhớ lại những nghiên cứu một thời gian trước.
Lucien gật đầu: “Trên lý thuyết thì đúng là vậy.”
Brook vừa nghiêm túc vừa có phần hưng phấn nói: “Vậy có lẽ ta có thể thiết kế thí nghiệm để quan sát hiện tượng dao động điện từ ấy. Nếu mà thật là như vậy thì chân không quả thực quá tuyệt vời!”
Đợi đến khi ông vui vẻ rời đi, Fernando mới nói với Lucien: “Trong cuộc thảo luận vừa rồi, ta cảm thấy hình như cậu vẫn còn gì đó chưa nói phải không?”
Thế mà cũng nhận ra luôn? Lucien cười cười: “Chủ yếu là em có một vài quan điểm về định nghĩa vật chất. Từ rất sớm chúng ta đã coi điện từ trường là vật chất, vậy tại sao không tiến thêm một bước nữa? Chưa biết chừng trường lại chính là một hình thái cơ bản của vật chất đấy ạ…”
“Để ta nghĩ đã.” Fernando nhéo nhéo trán.
Thấy thầy có chút mệt mỏi, Lucien bèn xin phép rời đi. Đúng lúc này, Fernando nghiêm khắc nói: “Hiệu ứng người quan sát không phải là lý thuyết gì tốt đẹp, cậu đừng quá sa đà.”
Kế đó, ông lại thoáng trầm mặc: “Nhưng những giả thuyết về tính không kiên cố ở tầng vật chất cơ bản, nguồn gốc của năng lượng và vật chất, cùng với biển năng lượng chân không dao động liên tục của cậu, tất cả đều có giá trị nghiên cứu nhất định.”
Lucien lập tức bật cười. Thầy muốn khen thì cứ nói thẳng là được mà.
……
‘Người quan sát yếu… Biển chân không trạng thái năng lượng âm…’
Tại Thánh thành Lance, Giáo hoàng Benedict III nhìn ra ánh tịch dương bên ngoài cửa sổ rồi nhỏ giọng thở dài.
Bức xạ tự phát: là hiện tượng một nguyên tử hay hạt ở trạng thái kích thích tự phát ra photon và chuyển về trạng thái năng lượng thấp hơn. Lượng tử hóa bậc hai và lý thuyết trường lượng tử: tham khảo lại note chap 660. Ý nói, trong quá trình tính toán lý thuyết, kết quả xuất hiện các giá trị tiến tới vô hạn, không thể xử lý trực tiếp, vậy nên cần có phương pháp toán học mới mới giải quyết được. Khi muốn nhấn mạnh lý thuyết trường lượng tử được xây dựng theo nguyên lý của Thuyết tương đối hẹp thì người ta gọi nó là “lý thuyết trường lượng tử tương đối tính”, còn khi không cần Thuyết tương đối hẹp mà chỉ là cơ học lượng tử kết hợp với khái niệm “trường” thì gọi là “lý thuyết trường lượng tử phi tương đối tính”. Đoạn này đang nhắc đến “dao động điện từ chân không”, một hệ quả của nguyên lý bất định Heisenberg. Trong lý thuyết trường lượng tử, cường độ điện trường và cường độ từ trường được xem là một cặp biến liên hợp, chịu ràng buộc bởi nguyên lý bất định, tức là không thể xác định đồng thời chính xác. Hệ quả là, chúng không thể đồng thời bằng 0 tuyệt đối, tức là ngay cả trong chân không, dao động điện từ ở tầng cấp vi mô vẫn tồn tại. Đây là nền tảng của khái niệm “dao động chân không” và “năng lượng điểm không” trong điện động lực học lượng tử.