Chương 36: Cách sinh tồn của loài mèo ở đầu đường cuối ngõ
Trịnh Thán đã đi theo "Lý Nguyên Bá" loanh quanh một vòng ở bên ngoài và gặt hái được rất nhiều. Chuyến đi này có tác dụng soi sáng rất lớn đối với cậu.
Nghe nói "Lý Nguyên Bá" xuất thân là mèo hoang, kinh nghiệm sinh tồn ở bên ngoài rõ ràng nhiều hơn so với những con mèo khác. Nó có thể phân biệt rất rõ ràng các nhân tố thiện ác của người và động vật trong các loại hoàn cảnh. Cho dù bản thân đang đi dạo bên cạnh vỉa hè, nó vẫn tỏ ra bình tĩnh như cũ. Khi gặp phải những người có ý đồ xấu, thì cách đối phó của nó cũng khác.
Một số người sẽ tránh xa nếu bạn có hành động đe họa hoặc uy hiếp trong khi đối với một vài người, bạn càng thể hiện uy hiếp hay đe dọa, thì đối phương càng nhiệt tình hơn. Con người là như vậy, nhưng một con mèo có địa vị thấp hơn và tình huống mà nó phải đối mặt sẽ nghiêm trọng hơn. Vì vậy, nhiều loài động vật lang thang trên đầu đường cuối ngõ sẽ bỏ chạy khi nhìn thấy người, bởi vì chúng không thể phân biệt rõ ràng ai là người có lòng tốt và ai là người muốn bày tỏ ác ý. Sau khi bị tổn thương nhiều lần, nó sẽ tạo thành phản xạ có điều kiện và cứ thấy người là bỏ chạy.
Tuy nhiên, "Lý Nguyên Bá" lại có thể chọn ra cách đối phó tốt nhất trong một khoảng thời gian ngắn. Ví dụ, khi đi ngang qua một quán trà sữa, có một cặp tình nhân ngồi ở ghế bên cạnh, người đàn ông kêu "meo meo" vài lần và đung đưa sợi dây trên tay để thu hút sự chú ý của con mèo. Mèo luôn khá nhạy cảm với âm thanh "meo meo" này, cũng khá thích loại sợi dây biết chuyển động đó. Nhưng hắn không ngờ tới "Lý Nguyên Bá" lại đi theo hướng cách xa hắn.
Khi đó, trong lòng Trịnh Thán rất tò mò, bởi vì trước đây đã có người lớn tiếng gọi "Lý Nguyên Bá" như vậy. Mặc dù "Lý Nguyên Bá" không qua đó, nhưng nó cũng không thay đổi tuyến đường của mình. Nhưng lần này nó trực tiếp rời đi một cách dứt khoát sau khi kéo kéo lỗ tai. Trịnh Thán cũng đi theo và thay đổi tuyến đường.
Trịnh Thán nghe thấy người đàn ông cầm cốc trà sữa ngồi bên cạnh quán trà sữa lại kêu lên sau khi cậu đi chưa xa lắm. Vì vậy, cậu quay đầu nhìn sang, bên kia có một con mèo đi ngang qua, đứng trên bồn hoa trông giống một con mèo nhỏ với bộ lông rất sạch sẽ và mịn màng.
Cậu lại nghe thấy tiếng kêu to của người đàn ông kia và nhìn thấy sợi dây đung đưa, con mèo kia lại gần. Ngay sau đó, người đàn ông kia dùng ống hút trong tay phun trà sữa đến bên đó, con mèo kia nhanh hơn tránh được và chỉ có một ít lông ở rìa bị dính trà sữa. Ngay sau đó, con mèo kia không vui, cụp tai xuống, xù lông lên và phát ra tiếng gầm nhỏ. Nếu Tiểu Quách ở đây, cậu ta chắc chắn sẽ biết đây là lời cảnh cáo của con con mèo và nó cũng có thể tấn công hoặc trực tiếp bỏ chạy bất cứ lúc nào. Nói chung, ở trong trường hợp như vậy, thì tốt nhất là không nên trêu chọc nó.
Kết quả là phản ứng của con mèo này chỉ khiến cho người kia vui vẻ phun ra nhiều hơn. Toàn thân con mèo kia bị phun dính đầy trà sữa, bỏ chạy vào bụi cây xanh và chỉ để lại tiếng cười của cặp đôi kia.
Cặn bã!
Tiếng cười kia quá chói tai, lỗ tai Trịnh Thán giật giật và hận không thể tiến lên cào hai phát khi nhìn thấy hai bản mặt kia.
Khi Trịnh Thán nhìn "Lý Nguyên Bá" , nó đã đi xa như thể không biết chuyện gì vừa mới xảy ra.
Đối với loài mèo, việc 'rút dao tương trợ' khi gặp chuyện bất công đơn giản là chuyện vô nghĩa. Ai cũng không phải là siêu anh hùng. Hơn nữa, bây giờ nó chỉ là một con mèo đang cố gắng sinh tồn mà thôi. Mạng của mèo vô giá trị và không đáng tiền.
Trịnh Thán thu hồi lại ánh mắt và bước nhanh đuổi theo "Lý Nguyên Bá".
Sau khi đi qua một con phố, cậu lại gặp phải một cặp tình nhân khác. Tương tự như vậy, người đàn ông cũng phát ra âm thanh "meo meo" và thực hiện một số động tác để thu hút sự chú ý của con mèo. Khi nhìn thấy con mèo trước mặt không để ý đến mình, hắn ném một hòn đá nhỏ vào "Lý Nguyên Bá".
Điều khiến cho Trịnh Thán cảm thấy khác biệt là lần này "Lý Nguyên Bá" có màn trình diễn hoàn toàn khác so với trước đó. Nó cụp tai, dựng râu lên, nhe răng nanh và phát ra tiếng gầm nhỏ.
Người đàn kia hiển nhiên hơi hoảng, hành động nhặt đá dừng lại. Lúc này, người bạn gái bên cạnh lập tức kéo tay hắn như thể sợ bị cào. Vì vậy, họ phủi tay và nhanh chóng rời đi.
Đối với những người khác nhau, cách đối phó cũng khác nhau, không có sự rút lui mù quáng. Lúc nên mạnh mẽ thì phải mạnh mẽ, lúc không cần phải mạnh mẽ thì cũng phải dứt khoát né tránh xung đột. Đây là thái độ được "Lý Nguyên Bá" áp dụng khi đi trên phố và nó khác với lối sống của những con mèo khác.
Trịnh Thán luôn theo sát phía sau nó cách đó không xa, cho nên cậu có thể nhìn thấy rõ mọi chuyện xảy ra trước đó. Cặp tình nhân trước và cặp tình nhân sau thực sự thể hiện sự khác biệt về tính cách, biểu cảm trong chớp mắt của bọn họ có thể khiến cho "Lý Nguyên Bá" lựa chọn phương pháp thích hợp nhất.
Nhưng nếu "Lý Nguyên Bá" không làm được như vậy, nó cũng chỉ có thể làm giống như những con mèo hoang khác. Ở bên ngoài nhìn thấy người thì né tránh, không cần biết thứ mà đối phương lấy ra hấp dẫn đến mức nào, bạn đều không thể qua đó, bởi vì bạn không biết mình sẽ bị phun cho toàn thân bẩn thỉu hay hay bị ném đá vào khoảnh khắc tiếp theo, không biết liệu sự cảnh cáo của mình có tác dụng đối với những người đó hay khiến cho đối phương trở nên tệ hại hơn.
Bản thân không phải 'thú cưng vàng/Golden Pet'của Beverly Hills, mà là một vật nuôi trong nhà bình thường sống trong thành phố, cậu phải bằng lòng với hiện trạng hoặc học nhiều hơn các kỹ năng sinh tồn.
Việc sinh tồn không hề dễ dàng đối với một con mèo không thể ở yên trong nhà. Việc thiếu kinh nghiệm sống trong môi trường xã hội là thử thách lớn nhất đối với Trịnh Thán. Trịnh Thán đã quen suy nghĩ vấn đề từ góc độ con người, nhưng giờ đây cậu đang từ từ thay đổi. Cậu không biết bản thân sẽ tồn tại trong hình dạng con mèo này bao lâu. Nếu như vĩnh viễn không thể trở về, cậu cần phải học hỏi rất nhiều, học cách nhìn nhận vấn đề từ góc độ của một con mèo bình thường để sinh tồn.
Trịnh Thán cũng không muốn vứt bỏ mạng sống của con mèo này một cách dễ dàng.
Sau khi đi theo "Lý Nguyên Bá" dạo một vòng, nhóm Tiểu Quách vừa mới làm xong và đang định gọi cái tên mèo của Trịnh Thán khi cả hai trở về trung tâm thú cưng. Khi nhìn thấy Trịnh Thán đi đến từ cửa sau, Tiểu Quách cũng không nghi ngờ, cho rằng Trịnh Thán chỉ tò mò đi một vòng ở bên đó và hoàn toàn không biết cửa sau khu vực trường quay của mình bị lật qua lật lại.
Sau khi trở lại đại học Sở Hoa và tiến vào khu tập thể phía Đông, sự ồn ào bên ngoài dường như đã lắng xuống và đột nhiên trở nên yên tĩnh hơn rất nhiều. Hầu hết những sinh viên mà cậu nhìn thấy trên đường đang vội vàng bận rộn các hoạt động cuối năm hoặc các kỳ thi và đều chưa trải qua sự nóng lạnh của thế sự. Tâm lý của sinh viên thời đại này đơn giản hơn rất nhiều so với mười năm sau.
Điều khiến cho con người trưởng thành hơn là kinh nghiệm, mà không phải là tuổi tác. Cho dù những sinh viên này không có bối cảnh hay gia thế và có lẽ bây giờ ra ngoài sẽ không bằng với những bạn cùng trang lứa đã bôn ba vất vả nhiều năm.
Trịnh Thán nhảy xuống khỏi xe của Tiểu Quách, đưa mắt nhìn về phía A Hoàng nằm phơi nắng ở bãi cỏ bên đó. Tên này chưa bao giờ ra khỏi phạm vi sân trường. Đối với hắn, có lẽ một khu vực rộng lớn như vậy cũng đủ giày vò rồi.
Bên cạnh con có Ngưu Tráng Tráng bị buộc lại và chó St. Bernard 'Tiểu Hoa' đang nằm lim dim trên bãi cỏ.
Xét về kích thước cơ thể, Tiểu Hoa giờ đây to lớn hơn Ngưu Tráng Tráng gấp mấy lần, nhưng Ngưu Tráng Tráng lại bị buộc và Tiểu Hoa thì không, có lẽ là do tính cách. Tên gia hỏa Ngưu Tráng Tràng này khá thân thiện với những con vật mà hắn đã quen thuộc từ khi còn nhỏ, nhưng nó lại lao lên đánh nhau khi gặp những con vật xa lạ khác. Mọi người trong đại viện đều nhớ chân tên trộm bị cắn trong vụ trộm hồi đó và mọi người sẽ lo lắng nếu nó không bị buộc lại.
Còn về Tiểu Hoa, mấy đứa trẻ trong đại viện thường chơi đùa với nó. Mọi người đều biết tính tình của Tiểu Hoa ôn hòa, ngoại trừ thích chảy nước dãi ra, thì ấn tượng cũng không tệ lắm.
Khi nhìn thấy Trịnh Thán, A Hoàng nằm nghiêng duỗi người và kêu "meo meo".
Khi tiếng kêu trầm thấp và nhẹ nhàng, điều đó có nghĩa là nó đang chào hỏi, hoan nghênh bạn. Điều đó cũng có nghĩa là lúc này tâm trạng của nó tốt như để đáp lại bạn. Khi tiếng kêu to hơn, nó có thể đang phàn nàn hoặc cầu xin, chẳng hạn như đói bụng đòi ăn.
Tiểu Quách đi theo phía sau Trịnh Thán lên lầu, mỗi lần trở về đều như thế. Một người thì vội vàng về nhà, một người thì chậm rãi đi theo ở phía sau.
Thỉnh thoảng chụp xong quảng cáo đưa Trịnh Thán về, Tiểu Quách sẽ mang một số bức ảnh chụp trong buổi quảng cáo cho gia đình Tiêu xem và lần này cũng như vậy.
Sau khi bước vào, mẹ Tiêu đang nấu bữa tối; bạn học Tiêu Viễn tan sớm đang ngồi trên ghế đẩu nhỏ trong phòng khách; ba Tiêu ngồi trên ghế sofa dường như đang nói cái gì đó, có lẽ ông đang dạy thứ gì đó ngoài sách. Hôm nay bạn học Tiểu Dữu Tử có lớp của nhóm nhỏ cùng sở thích và đang học vẽ. Cô bé phải một lát nữa mới về. Khi dì Linh đến đón con, cô ấy còn thuận tiện đón Tiểu Dữu Tử về cùng, cho nên ba Tiêu mẹ Tiêu cũng không cần phải qua đó.
Khi thấy Trịnh Thán và Tiểu Quách bước vào, chủ đề của hai cha con dừng lại. Sau khi Tiểu Quách đặt đồ xuống rồi uống một tách trà và nói chuyện về buổi quảng cáo ngày hôm nay rồi cáo từ rời đi, chủ đề của hai cha con lại tiếp tục.
Trịnh Thán ngồi xổm trên cái ghế dành riêng cho mình và lắng nghe bọn họ nói chuyện.
Ba Tiêu đang nói về "Hiệu ứng cửa sổ vỡ (Broken Windows Theory)".
Chủ đề này bắt đầu khi Tiêu Viễn về nhà và phàn nàn về một số hiện tượng trong lớp, chẳng hạn như sao chép bài tập về nhà. Trong lớp Ngữ Văn hôm nay, giáo viên phê bình gay gắt một số học sinh sao chép bài tập về nhà. Theo quan điểm của Tiêu Viễn, những môn học khác cũng có hiện tượng sao chép bài tập về nhà, nhưng tại sao giáo viên Ngữ Văn lại nghiêm túc như vậy? Sau khi nghe thấy lời phàn nàn của Tiêu Viễn, ba Tiêu kéo cậu lại và bắt đầu "Lớp học".
'Hiệu ứng cửa sổ vỡ' là nếu như ai đó làm vỡ cửa kính của một tòa nhà và không thể sửa chữa kịp thời, thì những người khác rất có thể nhận được sự dung túng mang tính ám chỉ nào đó để phá vỡ nhiều cửa kính hơn. Kết quả là: Trong bầu không khí vô cảm này, tội ác sẽ sinh ra.
"Hành vi và môi trường có tính ám chỉ và gợi mở dẫn dụ mãnh liệt đối với con người. Nếu cửa sổ đầu tiên bị phá vỡ không được sửa chữa kịp thời, những chuyện nghiêm trọng hơn sẽ xảy ra. Tương tự như vậy, các bạn học trong lớp con cũng sẽ cảm thấy việc sao chép bài tập về nhà là một ý hay đáng học hỏi, một phương pháp tiết kiệm thời gian hiệu quả và sau đó lại tiếp tục sao chép..."
Trịnh Thán bối rối nhìn ba Tiêu rồi nhìn Tiêu Viễn. Tại sao ngài lại nói đạo lý thâm ảo như vậy với một học sinh tiểu học? Dù sao, năm đó Trịnh Thán cũng làm đủ thứ suốt từ tiểu học đến tận đại học như sao chép bài tập về nhà, đi học muộn, đánh nhau, trấn lột... Chuyện gì cũng từng làm. Năm đó, ngoại trừ giáo viên nói vài câu 'không đau không ngứa' ra, mọi thứ đều không có gì ràng buộc. Nói tới nói lui, mọi việc chỉ cần bỏ tiền là có thể giải quyết, nếu ném ít tiền là có thể giải quyết vấn đề, thì tại sao còn muốn phức tạp hóa nó lên?
Nghĩ đi nghĩ lại, Trịnh Thán vẫn ngồi xổm ở đó lắng nghe ba Tiêu cho Tiêu Viễn "một bài học" . Hơn nữa, chủ đề đã mở rộng từ hiện tượng lớp học đến quản lý xí nghiệp.
"Thông thường có hai loại môi trường để phát triển xí nghiệp. Một loại là môi trường 'cứng' như điều kiện văn phòng, máy móc thiết bị, đường sá công trình, v.v ... Một loại khác là môi trường 'mềm' như không khí làm việc, văn hóa xí nghiệp, mối quan hệ giữa các cá nhân, phong cách quản lý, v.v... Chẳng nhạn như chú Viên Tử của con, bây giờ chú ấy rất chú ý đến những 'Cửa sổ vỡ' này trong công ty. Trong môi trường 'cứng' , chú ấy sẽ lập tức sửa chữa và tiến hành khắc phục những 'Cửa sổ vỡ' khi vấn đề xảy ra. Trong môi trường 'mềm' , sức ảnh hưởng của 'Cửa sổ vỡ' lại lớn hơn sâu hơn và không thể thả lỏng cảnh giác."
"Đằng sau bất kỳ vấn đề to lớn nào đều có kết quả tích lũy phức tạp của nhiều vấn đề, cho nên chú Viên Tử của con luôn rất chú ý và có biện pháp xử lý kịp thời ngay khi phát hiện ra tình huống. Bởi vì những cái đó có thể ảnh hưởng đến danh tiếng của công ty và danh tiếng chính là 'xiềng xích' mà mọi người dành cho công ty chú Viên Tử của con. Cho dù con bản lãnh đến mấy đi chăng nữa, kiêu ngạo đến mấy đi chăng nữa, nhưng nếu muốn phát triển thì con lại không thể không xem trọng những 'Cửa sổ vỡ' đó!"
[khẩn cô chú (紧箍咒): lời chú cẩn cô; cẩn cô nhi; chú cẩn cô nhi; xiềng xích; gông xiềng (Đường Tăng dùng để khống chế Tôn Ngộ Không trong truyện Tây du kí, ví với việc trói buộc người khác) ]
"Ví dụ như lớp của con, nếu danh tiếng không tốt, con sẽ cảm thấy xấu hổ khi nói về lớp của mình ở bên ngoài, đúng không?"
Những lời cuối cùng này của ba Tiêu khiế cho Tiêu Viễn vô cùng công nhận. Trong khối của họ có một lớp như vậy, danh tiếng cực kỳ kém. Lúc đầu, cậu nghe nói lớp đó có người lấy trộm bất bút máy với tẩy, nhưng người trong lớp và giáo viên đều không hề quan tâm. Sau này, những chuyện tồi tệ như trộm tiền dần dần được lan rộng, cho nên mọi người cũng rất cảnh giác đề phòng với người của lớp đó. Những học sinh của lớp đó xấu hổ không dám báo tên lớp học khi đi trên đường, bởi vì sợ bị người khác coi thường và tẩy chay bài xích.
"Một ví dụ khác, hiệu ứng dây chuyền này cũng có thể giải thích từ một góc độ ngược lại khác. Ví dụ, mẹ con mua cho con một đôi tất có họa tiết Transformers mà con thích, con chắc chắn sẽ chọn giày mới và sạch sẽ hơn theo bản năng khi đeo nó. Nếu đi giày, con chắc chắn sẽ mặc một cái quần phù hợp với đôi giày, sau khi lựa chọn xong quần thì con cũng phải phối với áo và áo khoác. Sau khi mặc xong, con chắc chắn sẽ tránh bị bẩn, cho nên toàn bộ hình ảnh của con sẽ thay đổi sau một quá trình như vậy."
"Ồ, con biết cái này, giống như Hùng Hùng. Bởi vì cậu ấy thích gù lưng và mẹ cậu ấy đã nói rất nhiều lần rằng gù lưng sẽ không cao được, nhưng cậu ta vẫn không nghe lời. Ngày thường Hùng Hùng gù lưng như cũ, bởi vì cậu ta được xem như là cao trong lớp, cho nên cậu ta cũng không thèm để ý. Thế nhưng, kể từ khi mặc bộ quần áo mới mà mẹ đã lựa chọn cẩn thận cho mình, cậu ta cũng không còn gù lưng nữa và thường ngày cũng rất chú ý đến việc lưng thẳng tắp. Bởi vì khi mẹ mặc quần áo cho cậu ta đã nói rằng bộ quần áo này phải lưng thẳng tắp thì mặc mới dễ nhìn, mới có thể thu hút các cô gái!" Tiêu Viễn nói.
Trịnh Thán: "..." Đây là khuyến kích yêu sớm sao?
Sau khi nghe được lời của Tiêu Viễn, ba Tiêu suy nghĩ hai giây và nói: "Cho nên những lời này của con đang ám chỉ..."
"Khi nào con sẽ được mua quần áo mới cho ngày Tết? Ba sẽ không dùng một đôi tất để qua loa lấy lễ với con chứ?"
Trịnh Thán: "..." Nghe hai cha con nhà này nói chuyện thật mệt mỏi mà! Chỉ một hiện tượng lớp học bình thường lại phát triển thành biết bao đạo lý lớn và chủ đề tiềm ẩn!
Tục lệ ở đây là trẻ con sẽ mua quần áo mới trong dịp Tết, còn người lới thì phải tùy thuộc vào điều kiện của mỗi gia đình.
Ba Tiêu không hề ngạc nhiên trước câu trả lời của Tiêu Viễn và nói: "Có thể mua loại quần áo nào, thỏa mãn yêu cầu của con đến mức nào, những cái này đều phụ thuộc vào thành tích của con."
"Dĩ nhiên rồi! Nếu con lọp vào TOP 5 của lớp, yêu cầu về quần áo có thể nghe hết theo con được không?"
"Được."
"Cho dù con muốn mua thứ gì đó tiên phong hơn một chút, không chính thống hơn một chút, nổi loạn hơn một chút kèm với đinh tán đều được sao?"
"Được. Nếu con muốn xịt Mousse, bố cũng đáp ứng."
[Mousse: keo vuốt tóc ]
"Được!"
Sau khi nhận được câu trả lời như mong muốn, Tiêu Viễn xách cặp lên và vào phòng làm bài tập. Sắp hết học kỳ, cậu phải cố gắng hơn vì món quà năm mới của mình.
Sau khi Tiêu Viễn vào phòng, mẹ Tiêu bưng mâm cơm ra, nhìn Tiêu Viễn đóng cửa phòng lại và nói với ba Tiêu: "Tiểu tử kia lại đưa ra điều kiện khác?"
"Anh làm sao có thể không biết tiểu tử này suy nghĩ gì sao?"
"Đến lúc đó con thực sự lọt vào TOP 5, anh sẽ cho phép thằng bé mặc loại quần áo đó sao?"
"Không sao cả, đến lúc đó em dẫn con đến chỗ bán súng đồ chơi, thằng bé sẽ đổi ý. Giữa đồ chơi và quần áo chỉ có thể chọn một cái, thằng bé chắc chắn sẽ chọn cái trước. Năm ngoái, thằng bé đã rất trông thấy thích cái đó, rốt cuộc đạt hạng 6 trong kỳ thi, không thể mua về."
"Nếu con không lọt vào TOP 5 thì sao?" Mẹ Tiêu lại hỏi.
"Tiêu chuẩn TOP 5 trước đó là do thằng bé tự quyết định, bản thân phải chịu trách nhiệm về những gì mình nói ra. Nếu thằng bé thực sự không đạt, hãy mua một khẩu súng đồ chơi cho con. Đừng mua cái lớn kia, mà hãy mua cái nhỏ đó. Đừng để cho tiểu tử này cảm thấy bản thân vẫn có thể nhận được thứ mà mình mong muốn cho dù lời nói ra không giữ lời." Ba Tiêu bình tĩnh nói.
Trịnh Thán nghe ở bên cạnh, cảm thấy rất lo lắng thay Tiêu Viễn. 'Gừn càng già càng cay' , khi nào cậu ta mới có thể thoát khỏi Ngũ Chỉ Sơn của ba Tiêu đây?
