Web Novel - Chương 69 Ngoại truyện: Nhà lý thuyết phản đối việc đọc sách với tư tưởng lập dị

Nếu người ta dùng thái độ duy lý, mang tính logic thế kỷ 20 để nhìn nhận một vấn đề ngớ ngẩn, thì mọi sự ngớ ngẩn đều có lý do của nó.

Hầu hết mọi người không hề ngốc nghếch như chúng ta nghĩ.

Ngay cả những hệ thống giá trị mà chúng ta khó có thể hiểu một cách “hợp lý”—những định kiến tưởng chừng như phi lý đến mức ngớ ngẩn… đều có lý do của chúng. Chỉ là những “lý do” này được hình thành trong bối cảnh cụ thể, nên chúng ta không thể nhận ra chúng là “lý do.”

Ví dụ như.

Nếu những người bình thường coi việc đọc sách là một “sở thích cao quý và uyên bác” được xem là “hợp lý, thì những người coi việc đọc sách là “một thú tiêu khiển gây nghiện và có hại” thoạt nhìn sẽ có vẻ là những người ngốc nghếch.

Vâng, đó chính là tôi.

Không cần nghi ngờ gì hết, tôi là một người ngốc nghếch.

“Tiền bối, cạn ly!”

“Ừ, cạn ly.”

“Anh không đọc sách ở quán thịt nướng đâu nhỉ?”

“Vết dầu mỡ mà dính thì không thể làm sạch được. Giấy cũng sẽ ám mùi dầu mất.”

“Em đoán là thế… Ồ, nhưng lúc nãy em hơi bất ngờ đấy!”

“Bất ngờ gì? Tại sao?”

“Em không nghĩ anh lại nói rằng đọc sách là một sở thích có hại luôn. Anh thực sự không thích những nhà lý luận phản đối việc đọc sách đâu đúng không?”

“Không phải việc một thứ có lợi cho mình là vì nó có hại cũng đúng sao? Cậu biết đấy, có câu nói rằng mọi loại thuốc chỉ là một loại chất độc được kiểm soát. Nếu một thứ không có tác dụng, nó sẽ không hại cũng không lợi gì cả.”

“À, em hiểu…”

“Tôi nói đọc sách giống như một loại thuốc, tất cả là tùy thuộc vào liều lượng. Kể chuyện là cách hiệu quả nhất để tiêm những ý tưởng, giá trị, sự đồng cảm hoặc thậm chí là sự ghê tởm vào não bộ con người. Và nếu cậu lặp đi lặp lại đủ nhiều, hầu hết mọi người sẽ trở thành những người theo thuyết tương đối hoặc chủ nghĩa hư vô. Kiểu ‘Lời của cậu đúng, mà lời của anh cũng đúng. Rồi sao nữa?' ấy”

“Tiền bối này, hôm nay anh bi quan quá…”

“À, ừm, tôi hơi thô lỗ vì đã nói lan man… Dù sao thì điểm mấu chốt chính là đây: Con người vượt lên trên sách vở. Nên đừng lãng phí thời gian quý giá của cuộc đời để quá đắm chìm vào việc đọc sách làm gì… đó là điều tôi muốn nói.”

“Nghe hơi giống lời khuyên của một ông cụ nào đó quá.”

“Hờ, vì tôi là một ông cụ mà. Đây là tất cả những lời khuyên đã trở thành một phần của cậu khi cậu sống tới giờ đấy. Hồi của tôi, cậu biết đấy.”

“Anh xỉn rồi à?”

“Hử, chắc là hơi hơi”

Theo nghĩa đó, những “người nghiện sách” lãng phí thời gian quý báu của cuộc đời vào việc đọc và những “người chống đọc sách” chưa từng đọc một cuốn sách nào, về mặt nào đó lại có hoàn cảnh giống nhau.

Cả hai đều nhận thức được rằng đọc sách là vô dụng.

Đọc sách là một sở thích không mang lại lợi ích thực tiễn hay trực tiếp nào. Dù người ta có thể học hỏi thông qua việc đọc, nhưng nhiều người cuối cùng lại bị mắc kẹt bởi định kiến và những ý niệm có sẵn vì đọc sách. Vì vậy lợi ích của việc đọc chỉ là thứ yếu và cuối cùng vẫn phụ thuộc vào bối cảnh đời sống và cá nhân của người đọc.

Nếu ta đơn giản nói: “Đọc sách là có lợi”

Thì điều đó khác nào việc ta biện minh cho sự độc đoán của một người đã đọc vài cuốn sách thôi sao? Bởi do đó mà dù tôi không thích thuyết phản đối đọc sách với tư cách là một người ham đọc… cũng thấy đọc sách là một sở thích vô dụng.

Và.

Người nghiện sách nói rằng sự vô dụng chính là giá trị của việc đọc vì nó “vĩnh cửu”, trong khi người chống đọc sách lại nói rằng sự vô dụng đó là vô giá trị vì nó “lạc hậu”.

Vậy người nghiện sách “ngốc nghếch” sẽ phản ứng ra sao?

“Thật lòng mà nói… tôi không tài nào hiểu nổi những đoạn short và reels mà giới trẻ thích dạo gần đây. Một video dài 30 giây thì cho cậu được lợi lộc gì chứ, làm sao cậu có thể ngẫm ra điều gì trong đó được…?”

“Tiền bối, anh không hơn em bao nhiêu tuổi đâu.”

“Này. Khi anh mày xuất ngũ, chú còn đang học cấp hai đó.”

“Em không thấy khác lắm…”

“Lúc chú mày đang chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh đại học, thì anh đây đã là một sinh viên năm cuối quay lại trường sau bốn năm rồi đó.”

“Wow, giờ thì em cảm nhận được sự khác biệt rồi…”

Để phủ nhận logic của đối thủ, ta thường bác bỏ những giá trị mà đối thủ tôn vinh là sai.

Và trong trường hợp này, những thứ như “sự mới mẻ” ấy lại trở thành đối tượng bị phản bác.

Hiệu quả, nhanh gọn, video, shorts, reels, YouTube, những người có ảnh hưởng, mạng xã hội, mukbang, meme, các triết gia hiện đại giả vờ làm người có ảnh hưởng trên YouTube và mạng xã hội khi bán sách…Không, đó chỉ là do cá nhân tôi không thích mấy thứ đó thôi.

Dù sao thì…

Sau khi phủ nhận các giá trị mà đối thủ tôn sùng và giành được một chiến thắng về mặt tinh thần.

Con người ta bỗng dưng rơi vào trạng thái tự ghê tởm mình. Rốt cuộc, đây đâu phải là thái độ của một người đang say mê những thú vui cần sự suy ngẫm. Chiến thắng tinh thần hay xu hướng thiên vị thông tin đã biết không hề có chỗ cho sự suy ngẫm. Cái còn lại chỉ là nỗi bất an đòi hỏi có được sự khẳng định cùng với một thành kiến đã chai sạn, không còn mảy may muốn hoài nghi.

“Dù sao thì, chính thế đấy. Con người vượt lên trên sách vở. Đi dạo, xem các chương trình TV đang thịnh hành, bình luận trong khi xem video ngắn, đó mới giống cuộc sống con người phải không? Ngay cả khi tôi nói, ‘Hôm qua, tôi đã đọc Trăng non, hay cách cậu nhớ về thế giới của Jang Gang-myeong’ thì được bao nhiêu người sẽ hiểu? Hầu hết mọi người còn chẳng biết Jang Gang-myeong là ai nữa là. Nếu tôi nói tôi ghen tị với người Nhật sống cùng thời đại với người khổng lồ văn học Haruki, cậu đoán tôi sẽ nhận được câu trả lời gì? Chắc tại tôi mê mẩn văn hóa Nhật quá ấy mà. Ài...”

“Tiền bối, anh xỉn thiệt rồi đó.”

“Cậu em yêu quý à… Tôi sợ. Tôi sợ rằng không còn ai đọc sách nữa… và rằng mọi người rồi sẽ coi đó là lẽ thường. Tôi sợ rằng văn học sẽ không còn trường tồn mãi nữa… Rằng Don Quixote sẽ chỉ được nhớ đến như một gã điên tấn công cối xay gió, hay Kinh Thánh sẽ chỉ là một công cụ của tôn giáo… Tôi sợ rằng thời đại không còn ai đọc sách nữa sẽ đến…”

“Tiền bối…?”

"Thay vì bàn về việc tỉ lệ sinh của Hàn Quốc rớt xuống còn 0,7 và đất nước này không có tương lai, với một người như tôi, chuyện 6 trong số 10 người lớn không đọc một cuốn sách nào thậm chí còn đáng sợ hơn… Tôi có phải là một người bình thường không nhỉ?"

“…”

“Văn học không còn là ‘văn hóa đại chúng’ nữa rồi…”

Đúng vậy.

Trong kiếp trước của tôi, tôi nghĩ mình đã từng ước.

Một thế giới nơi các tác phẩm kinh điển không còn bị gạt bỏ, bị xem là “lỗi thời.”

Một thế giới nơi con người thấu hiểu được giá trị vĩnh cửu và bình đẳng của văn học.

Nhưng đó là một giấc mơ bất khả thi.

Con người đâu ở trong sách đâu.

Dù một kẻ chán ghét người ngoài sách vở như tôi có ước ao đến đâu đi chăng nữa, họ vẫn cứ khôn ngoan tìm cách làm những điều “có ích”.

Con người có thể tiến bộ mà không cần văn học.

Không cần truyện cổ tích, họ vẫn có thể nuôi dưỡng sự sáng tạo với Pinkfong, Pororo và Secret Jouju.

Không cần đọc sách về giáo dục, họ vẫn có thể tìm thấy kiến thức hữu ích qua YouTube, Shorts và Wikipedia.

Không cần Chrismast Carol, họ vẫn có thể tận hưởng Giáng sinh.

Không cần đọc Nỗi đau của chàng Werther, họ vẫn có thể suy nghĩ về sự tự vẫn.

Không cần đọc Hoàng tử bé, họ vẫn có thể hồi tưởng về tuổi thơ của mình.

Không cần đọc Alice ở xứ sở thần tiên, họ vẫn có thể mơ mộng.

Văn học lấy sự thiếu hiểu biết làm đề tài, tạo nên sự tranh cãi.

Nhưng SNS, Shorts, những người có ảnh hưởng, các cộng đồng trực tuyến, bình luận tin tức trên Naver, các thế lực thù địch, các tổ chức nhân quyề và mọi thứ kết nối một cách phi lý trong thời đại này… biến mọi thứ thành đề tài.

Thế thì văn học vô dụng thật.

Sự thật đó khiến tôi sợ.

Sống trong một thực tại như thế khiến tôi sợ hãi.

Thật khó mà chấp nhận văn học lại trở nên vô dụng.

Đó cũng là lý do khiến tôi trốn mình vào văn học sâu hơn.

Cũng như người say rượu trong Hoàng tử bé, uống để quên đi rằng mình đã uống.

Như một con nghiện, tôi cứ vùi mình vào văn học.

“Ựaa… Nguyền rủa cả giới văn học Hàn Quốc… Nguyền rủa cả hệ thống giá sách cố định…”

“Tiền bối.”

“Ợ.”

“Vậy, anh hài lòng không?”

“Hả?”

“Anh đang sống trong chính thế giới mà anh từng ước, phải không?”

“Cậu đang nói gì—”

Và rồi.

Tôi tỉnh giấc khỏi giấc mơ.

“—Hả! Ơ, giấc mơ bắt đầu từ đâu nhỉ?”

“Ngài có ổn không, thiếu gia?”

“Hả, ừ Sion. Anh ở đây à… đang làm gì vậy?”

“Tôi thấy ngài đổ mồi hôi khi ngủ nên ở lại đây đề phòng có chuyển biến xấu, có vẻ như thiếu gia gặp ác mộng thôi.”

“À, đúng vậy. Có vẻ thế.”

Ác mộng à. Tôi thường xuyên gặp chúng.

Những cơn ác mộng lặp đi lặp lại từ những ngày đầu tiên tôi đến thế giới này, nơi tôi chẳng làm gì khác ngoài khóc lóc, hoàn toàn bất lực.

Nhưng cơn ác mộng tôi vừa trải qua thì khác.

Nó nói về một quá khứ thậm chí còn xa xưa hơn thế.

Và đồng thời, nó có thể là về một tương lai mà một ngày nào đó có thể xảy đến với thế giới này.

Đầu óc tôi tê liệt cả rồi.

Tôi cố gắng đọc một cuốn sách nhưng cuối cùng lại đặt nó xuống khi mà còn chưa lật trang đầu tiên.

“…Sion.”

“Vâng, thưa thiếu gia.”

“Ta nghĩ mình sẽ đi dạo đêm. Anh đi chuẩn bị một tí đi.”

“Vâng.”

Cuối cùng, chỉ có một giải pháp khi đầu óc tôi cảm thấy bế tắc.

Ra ngoài hít thở không khí trong lành.

.

.

.

Các con phố đêm của thủ đô Đế chế thật yên bình.

Những ngọn đèn đường ma thuật và bóng đèn sợi đốt chiếu sáng các con phố, ngay cả trời đang khuya vẫn có vài người vội vã đi đâu đó. Dù đang sống trong một thời đại mà người ta có thể bị đe dọa bằng dao hoặc súng bất cứ lúc nào.

Không phải vì người dân ở thế giới này đặc biệt đạo đức hơn so với những người ở kiếp trước của tôi.

Dĩ nhiên, điều đó cũng không hoàn toàn sai… cơ mà.

Có một lý do rõ ràng hơn.

“Sion này.”

“Vâng, thiếu gia.”

“Thủ đô có vẻ yên tĩnh bất thường phải không?”

“…”

Nếu không thể tìm thấy người ăn xin trong một xã hội, một người lạc quan có thể nghĩ như này:

Àiii! Xã hội của chúng ta thật lành mạnh và tuyệt vời, đến nỗi không có ai ăn xin luôn.

Còn nếu là một người hơi bi quan thì sẽ có thể có cách nghĩ khác:

"Ôi! Xã hội ta chắc hẳn là quá hà khắc, đuổi hết những người ăn xin đi hoặc là nhốt họ hết vào phòng rồi!"

Số liệu thống kê hằng năm cho thấy người nghèo tăng lên, thế thì tại sao lại không có lấy một người ăn xin nào trên phố thế?

Tôi lại là một người có suy nghĩ hoàn toàn méo mó.

.

.

.

“Tôi sẵn lòng chịu đóng đinh lên thập tự giá vì nhân loại, nếu cần thiết. Nhưng tôi lại không thể sống chung phòng với bất kỳ ai quá hai ngày. Chỉ cần có ai đó ở gần thôi là tôi đã thấy không thoải mái rồi. Sau một ngày, tôi bắt đầu ghét họ—người này vì ăn tối quá lâu, người kia vì sổ mũi liên tục do bị cảm.

Ấy mà càng ghét một ai bao nhiêu, tôi càng thấy mình yêu mọi người bấy nhiêu.”]

[“Tôi yêu nhân loại—nhưng tôi càng yêu nhân loại nói chung, tôi lại càng ít yêu một người riêng lẻ, và đó chính là mâu thuẫn giằng xé tôi.”]